يک کارشناس ارشد مامايي گفت: کم‌خوني فقر آهن، شايع‌ترين گونه کم‌خوني در زنان است.
به گزارش سلام لردگان؛ پري بستامي در گفتوگو با ايسنا، اظهار کرد: اين بيماري به دليل کمبود آهن در تغذيه، دفع بيش از حد خون در بلندمدت (مانند خونريزي گوارشي) يا سوءجذب آهن رخ مي‌دهد.
وي در ارتباط با علائم باليني اين بيماري، تصريح کرد: شايع‌ترين علائمعمومي اين بيماري، احساس سستي، خستگي هميشگي يا هنگام فعاليت و احساس کسالتعمومي، سرگيجه کاذب، ابتلايمکرر به بيماريهاي ويروسي مانند سرماخوردگي، ناخنهاي قاشقي شکل (گودشدن روي ناخن)، هرزه‌خواري مانند خاک خوردن، يخ خوردن و …. و خوابرفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها هستند.
بستامي افزود: کمبود آهن گاهي سبب رنگ پريدگي و زخم غيرطبيعي گوشه لب نيز مي‌شود.
اين کارشناس ارشد مامايي با بيان اينکه کم‌خوني فقرآهن شايع‌ترين گونه کم‌خوني بوده و به علت مقدار ناچيز آهن در غذا يا نبود جذب گوارشي آن براي جبران آهن از دست رفته در عادت ماهانه يا بيماري روي مي‌دهد، عنوان کرد: آهن يک قسمتاصلي در ترکيب هموگلوبين است و کمبود آن سبب کاهش ورود هموگلوبين به داخل گلبول قرمز مي‌شود.
وي خاطرنشان کرد: در ايالاتمتحده، ۲۰ درصد زنان در سنين باروري در مقايسه با ۲ درصد مردانبالغ به کم‌خوني کمبود آهن دچار هستند.
بستامي در ارتباط با علت اصلي اين بيماري در زنان، اظهار کرد: علت اصلي کم‌خوني کمبود آهن در زنان، هدر رفتن خون در زمان عادت ماهيانه است و کمبود آهن بدون کم‌خوني در دختران نوجوان سبب پايين افتادن کيفيت تحصيلي و ضريب هوشي مي‌شود.
وي تصريح کرد: کمبود آهن شايع‌ترين حالت کمبود يک عنصر بايسته در سراسر جهان است.
اين کارشناس ارشد مامايي در مورد راههاي تشخيص و درمان اين بيماري، گفت: تشخيص اين بيماري با يافتههاي غيرطبيعي در آزمايش خون و علائمباليني در بدن حاصل مي‌شود و ترکيبات داراي آهن مانند فروسسولفات در درمان و پيشگيري از کم‌خوني فقرآهن بهکار ميرود.
وي افزود: مصرف گوشت و جگر، مغزها مانند پسته، ماهي، زرده تخم‌مرغ، سبزيهاي داراي برگ سبز تيره مانند جعفري، اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبيا و همچنين ميوه‌هاي خشک (مانند برگه‌ها) و دانه‌هاي روغني در درمان مفيد است. مصرف ويتامين C بعد از غذا (مانند آبليمو) موجب افزايش جذب آهن و مصرف چاي و قهوه موجب کاهش جذب آهن مي‌شوند.
بستامي در مورد نياز روزانه بدن به آهن، تصريح کرد: نياز روزانه به اين ماده، بسيار اندک و در حدود يک ميليگرم است، البته ميزان نياز به آهن براساس سن، جنس و وضعيت فيزيولوژيکي افراد متفاوت است. مثلا زنان باردار به علت افزايش حجم خون، رشد جنين و جفت و ساير بافت‌ها به آهن بيشتري نياز دارند و در شيرخواراني که شيرمادر ميخورند، در صورت سلامت مادران، ميزان آهن موجود در شيرمادر براي ۴ تا ۶ ماه اول زندگي کافي است اما از شش ماهگي به بعد استفاده از قطرهآهن توصيه مي‌شود.
وي يادآور شد: در کودکاني که از شيرخشک استفاده ميکنند معمولا کمبود آهن وجود ندارد و در نوزاداني که با وزن کم متولد مي‌شوند، ذخاير آهن اغلب اندک بوده و بايد از ۳ ماهگي، آهن اضافي به صورت قطره خوراکي خورانده شود و همچنين بستن پيش از موقع بندناف نيز به اين دليل که نوزاد را از يکسوم کل خونش محروم ميکند، خطر فقرآهن را افزايش مي‌دهد.
اين کارشناس ارشد مامايي با اشاره به عوامل افزايش دهنده جذب آهن و منابع غذايي آن، خاطرنشان کرد: اسيدسيتريک و اسيداسکوربيک يا ويتامين C که در آلو، خربزه، ريواس، انبه، گلابي، طالبي، گلکلم، سبزي‌ها، آبپرتقال، ليموشيرين، ليموترش، سيب و آناناس وجود دارند، مي‌توانند عوامل افزايش دهنده جذب آهن در بدن باشند.
وي افزود: اسيدماليک و اسيدتارتاريک که در هويج، سيبزميني، چغندر، کدوتنبل، گوجهفرنگي، کلمپيچ و شلغم موجود است نيز سبب افزايش جذبآهن مي‌شوند.
بستامي با بيان اينکه محصولات تخميري مثل سس سويا نيز در اين دسته از عوامل گنجانده مي‌شود، توصيه کرد: از غذاهايي که غني از آهن هستند و منابع غذايي حاوي ويتامين C در هر وعده غذايي، جهت جذب بهتر آهن مانند پرتقال، گريپ‌فروت، گوجهفرنگي، کلم، توتفرنگي، فلفلسبز و ليموترش استفاده کنيد.
وي ادامه داد: استفاده از گوشت قرمز، ماهي يا مرغ را در برنامهغذايي خود بگنجانيد و از مصرف چاي يا قهوه همراه يا بلافاصله بعد از غذا پرهيز کنيد.
وي گفت: در صورت داشتن مشکلات گوارشي و يبوست براي رفع آنها حتما به پزشک مراجعه کنيد و عادات غذايي غلط خود را (مثل مصرف موادغيرخوراکي مانند خاک و يخ) که خود از علايم کم‌خوني فقر آهن هستند، تصحيح کنيد و جهت پيشگيري به موقع يا بهبود کم‌خوني خود با پزشک و متخصص تغذيه مشورت کنيد.
اين کارشناس ارشد مامايي همچنين توصيه کرد: از نانهايي که از خمير ورآمده تهيه شده‌اند و از مواد خشکبار مانند توت خشک، برگه آلو، انجير خشک و کشمش که منابع خوبي از آهن هستند و از غلات و حبوبات جوانهزده، استفاده شود.
وي تاکيد کرد: سبزي مصرفي خود را به شيوه صحيح شستوشو و ضدعفوني کرده و قبل از تهيه و مصرفغذا و پس از هر بار اجابت مزاج، دستهاي خود را با آب و مايع دستشويي بشوييد.
بستامي به زنان باردار نيز توصيه کرد: روزانه يک قرص آهن از پايان ماه چهارم بارداري تا ۳ ماه پس از زايمان، مصرف کنند و مصرف قطرهآهن را همزمان با شروع تغذيهتکميلي تا پايان ۲ سالگي در کودکان خود ادامه دهند.