به گزارش سلام لردگان، گزارش پيش رو بخش‌هاي مهمي از آفت‌ها و خطراتي است که جوان مومن انقلابي را تهديد مي‌کند. اين گزارش دو ادعا ندارد. يکي اينکه آفات واقعي فقط همين‌هاست که در بيان رهبر معظم انقلاب اسلامي آمده و در اين گزارش قيد شده است. نه چه بسا هرکس به فراخور فهم و تحليلش مصاديق و محورهاي ديگري هم براي اين موضوع بيابد. دوم اينکه آنچه مي‌خوانيد باز همه‌ي آنچه از سوي رهبر معظم انقلاب اسلامي مطرح شده هم نيست. شايد و حتما مي‌شود با کندوکاو بيشتر چيزهاي فزون‌تري هم يافت. اين گزارش بيشتر بهانه‌اي است براي فتح باب سخن گفتن در اين باب.

آيت الله العظمي خامنه‌اي که به رهبري منصوب شدند طي رسمي ديرينه افراد مختلف در گروه‌ها و دسته‌هاي مختلف با ايشان بيعت کردند. بعد از مقامات رسمي نظام و نيروهاي نظامي و انتظامي که صورت‌بندي نظام را تشکيل مي‌دادند و عده‌اي از مردم، دهمين گروهي که تعدادي از دانشجويان دو هفته بعد از انتصاب براي بيعت به حيات حسينيه آمده بودند. اينجا اولين جايي بود که رهبر معظم انقلاب از تعبير «جوان مومن انقلابي» ياد کردند:

«شما دانشجويان نقش خودتان را فراموش نکنيد. آگاهى سياسى کسب کنيد و نسبت به آنچه که مى‌‌گذرد، هوشيار باشيد و انگيزه و تپش جوانانه‌‌ى انقلابىِ متناسب با قشر شما، در خدمت هدفهاى نظام قرار گيرد.
عده‌‌يى از افراد ساده‌‌انديش خيال مى‌کنند که اگر دانشجو بخواهد حضور انقلابى‌ داشته باشد، راهش اين است که بر سر مسئولان خود داد بکشد؛ خير، اينکه انقلابى‌‌گرى نيست. آنجايى که مى‌‌بينيد دانشجو بر سر مسئولان امر داد مى‌‌کشد، مسئولان با دانشجويان هم‌جهت نيستند؛ آن‌ها مزدور امريکا هستند و اين جوانان نمى‌‌توانند طاقت بياورند و بالاخره فرياد اعتراض مى‌کشند؛ کمااينکه در رژيم گذشته همين‌گونه بود و دانشجو و طلبه و مردم و وجدانهاى بيدار و انسانهاى شجاع و روحهاى سالم، بر سر مسئولان امر داد مى‌‌کشيدند.» ?
*
جلسه پرسش و پاسخ آيت‌الله خامنه‌اي با دانشجويان در دانشگاه علم و صنعت ??/?/?

نقشه‌ي کلان و دهه‌اي به نام «عدالت و پيشرفت». برنامه‌اي که تحقق آن يک دهه کار و تلاش و سختي کشيدن مي‌خواهد؛ علاوه بر سه عنصر راهبردي مفهوم‌سازي، گفتمان‌سازي و نهادسازي؛ و همچنين تعيين زيرساخت‌هاي قانوني و اجرايي، يک موتور محرک بيشتر ندارد. آنچه کشنده اصلي قطار در حرکت نظام اسلامي خواهد بود به تصريح و اذعان رهبر انقلاب اسلامي، «جوان مومن انقلابي» است. اين پيام را بياد داريد؟

«جوانان عزيز!
دست يافتن به آرزوهاي بزرگ ملي، نيازمند فکر روشن و عزم راسخ و شجاعت و اخلاص است، و جوان مومن که مباني جمهوري اسلامي و راه امام بزرگوار را عميقا پذيرفته است، اميد بخش‌ترين نيرويي است که ميتواند ملت ايران را در رسيدن به آرزوهاي بزرگش ياري برساند. نقشه‌ي راه براي رسيدن به پيشرفت و عدالت در دهه‌ي چهارم را فقط با اذعان به اين حقيقت ميتوان ترسيم کرد.» ?

* چرا جوان مومن انقلابي؟
سوالي که ممکن است به ذهن برسد اين است که چرا رهبر انقلاب اينقدر روي اين دسته از مردم انقلاب اسلامي، مردم ايران تکيه و تاکيد دارند؟ آيت‌الله‌العظمي خامنه‌اي حداقل دوبار به صراحت به اين پرسش پاسخ داده‌اند:
«هرجايى که ما به ابتکار و استعداد جوانان‌مان تکيه کرديم، آنجا ناگهان مثل چشمه‌اى جوشيد، شکوفا شد؛ در قضاياى مربوط به مسائل هسته‌اى، در قضاياى مربوط به مسائل دارويى، در درمان‌هاى گوناگون، در سلّول‌هاى بنيادى، در نانو، در اين برنامه‌هاى صنعتىِ دفاعى، هرجايى ما سرمايه‌گذارى [کرديم‌] و به اين نيروى جوان و علاقه‌مند و مؤمن و بااخلاص داخلى تکيه کرديم و به او ارج نهاديم، کارمان پيش رفت؛ خب، به اين برسيم. مسائل اقتصادى هم همين‌جور است.» ?
اينکه ما تکيه ميکنيم بر روى نيروهاى انقلابى و نيروهاى متديّن، به‌خاطر اين است که ما راه طولانى در پيش داريم؛ اين ملّت راه طولانى در پيش دارد.

«اينکه ما تکيه ميکنيم بر روى نيروهاى انقلابى و نيروهاى متديّن، به‌خاطر اين است که ما راه طولانى در پيش داريم؛ اين ملّت راه طولانى در پيش دارد. هدفى که ما براى جمهورى اسلامى، بر اساس آموخته‌هاى عمومى انقلاب در نظر گرفتيم - «ما» که عرض ميکنم، مراد اين حقير نيست؛ مراد، ملّت ايران و مسئولان انقلاب است؛ صاحبان انقلاب - آن هدف، هدف خيلى والايى است. هدف، ايجاد يک جامعه‌ى نمونه است. شما ميخواهيد در محدوده‌ى ايران عزيز - که از لحاظ جغرافيايى در يک نقطه‌ى بسيار حسّاسى از دنيا هم واقع شده است - يک جامعه‌اى بسازيد که به برکت اسلام و زير پرچم قرآن، الگو باشد؛ هم الگو از لحاظ مادّى و پيشرفتهاى مادّى، هم در عين حال الگو از لحاظ معنويّت و از لحاظ اخلاق.» ?

از ميان بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي درباره جوان مومن انقلابي دسته‌بندي‌هاي متعددي به دست مي‌آيد. اين موضوع و مترادفات ديگر آن، حجم قابل توجه و البته مغفولي داشتند که دو محور عمده‌اش عبارتند از:

«خطرات و آفت‌هايي که جوان مومن را تهديد مي‌کند»
«وظايف و مسئوليت‌هايي که جوان مومن انقلابي به عهده دارد»

اين دو محور، بهانه‌اي براي تهيه دو گزارش مجزا از بيانات ايشان است.

* چه خطراتي جوان مومن انقلاب را تهديد مي‌کند؟

?. پشت کردن به انقلاب!
آيا ممکن است جواني مومن و انقلابي باشد و بعد بر اثر گذر زمان و تغيير شرايط روزي برسد که آن جوان ديگر مومن يا انقلابي نباشد؟ رهبر انقلاب در اوج رخدادهاي فتنه‌آميز سال ?? تعبيري داشتند به عنوان: «انقلابي فرسوده پشيمان»! ديدار دانش آموزان يک روز پيش از روز دانش آموز مثل هر سال در حسينيه امام خميني برگزار شده بود. آن روز رهبر انقلاب بياني داشتند که خيلي زود در افکار عمومي مرجع ضميرش را پيدا کرد: «...صرف‌نظر از يک عده انقلابي فرسوده‌ي پشيمان که به دلائل گوناگون، زندگي راحت را، سازش را ترجيح دادند، يا به ساز دشمن رقصيدن را عيب ندانستند، جوانِ کشور، توده‌ي ملت که اکثريت هم جوان هستند، اين انگيزه‌ي عميق را دارند.» ?

جالب است که يک سال قبل از انتخابات سال ?? فرموده بودند: «جوانهاى امروز ما، جوان‌هاى نسل معاصر ما و جوانهائى که در آينده خواهند آمد، بدانند راه انقلاب، راهى است که احتياج دارد به عزم، به ايمان، به ثبات قدم. بعضى اين ثبات قدم را دارند، بعضى در بين راه برمى‌گردند؛ البته اين‌ها به ضرر خودشان عمل مى‌کنند؛ «فمن نکث فإنّما ينکث على نفسه». آن کسانى که از راه انقلاب برگردند، مثل کسانى هستند که در تابستان روزه گرفته‌اند و تا اواخر روز، روزه را حفظ مى‌کنند، اما يک ساعت به غروب، دو ساعت به غروب طاقتشان تمام مى‌شود؛ افطار مى‌کنند. اين مثل همان کسى است که از اولِ روز، روزه نگرفته است. باطل کردن روزه در هر زمانى از ساعات روز باشد، ابطال روزه است. در راه انقلاب اگر ثبات قدم وجود نداشت، اگر پيوستگى حرکت وجود نداشت، انسان رابطه‌اش با انقلاب قطع مى‌شود. اين بى‌وفائى به انقلاب است. هميشه بودند کسانى که به انقلاب بى‌وفائى کردند، به انقلاب دل‌بستگى خود را کم کردند، به انقلاب پشت کردند. وصيت امام اين است که جوان‌ ما، مردم ما، نسلهاى گوناگون ما، با چشم واقع‌بينانه نگاه کنند. اصل، انقلاب است؛ اشخاص، اصل نيستند. انقلابى‌ بودن به حفظ رابطه‌ى خود و عمل خود و پيوستگى خود با انقلاب است.» ?




?. ياس و نااميدي
وقتي از بالا نگاه بکنيد دست دشمن در سد کردن مسير اين موتور محرکه انقلاب اسلامي خوب پيداست. شايد از همين روست که آيت الله خامنه‌اي در انذارهاي‌شان چيزهايي مي‌گويند که در نگاه اول به چشم کسي نمي‌آيد. به ريزش‌هاي انقلاب اسلامي که نگاه کنيم و مصاديق فرسوده‌ شده‌ها را بررسي کنيم، عده‌اي از نقطه‌ي نون «نمي‌شود» منحرف شدند. مايوس شدند. رهبر فرزانه انقلاب در ديدار با دانش‌آموزان دهه شصت به همين نقطه اشاره فرمودند:
«جوانان عزيز! دشمن روى شما سرمايه‌گذاري‌هاى زيادى مى‌کند؛ حواس‌تان جمع باشد. عده‌يى را به بى‌تفاوتى مى‌کشاند و عده‌يى را دلسرد و مأيوس مى‌کند. يأس، بزرگترين آفت جوان است. جوان‌ها بدانند که متأسفانه يأس به روح جوان زودتر راه پيدا مى‌کند؛ همچنان که اميد اين‌گونه است. در مقابل يأسى که دشمن مى‌خواهد به جوانها تلقين و تزريق کند، خودتان را مصونيت بدهيد.» ?
من بارها از اعماق جان، قلبم براى اين جوانان مؤمن و انقلابى، سوخته و گداخته است. بارها تأسف خورده‌ام که چرا بايد به جوانان به اين خوبى، بى‌اعتنايى شود!؟ اين‌ها هيچ‌چيزشان از آن کسانى که در جاهايى به عنوان هنرمند معروف شده‌اند، کمتر نيست. در بسيارى از امور، از آن‌ها خيلى هم بهترند. اما به اين‌ها بى‌اعتنايى مى‌شود. وقتى‌که انسان مطلب را به درستى کاوش مى‌کند، مى‌بيند سر رشته مى‌رسد به اراده‌ى خباثت‌آميزى در نقطه‌اى! مسئولين هم متوجه نيستند.


?. منزوي شدن
در همان سال‌هاي ابتدايي رهبري و در دهه‌اي که جريان‌هاي چپ و راست روشنفکري عليه هنرمندان انقلابي از جنگ برگشته، از هيچ اقدامي دريغ نمي‌کردند يک فراز بلند از کلمات ايشان در ديدار کارگزاران فرهنگي وقت درد دلي ماندگار است:
«از کارهاى دشمن، اين شد که اين مجموعه‌هاى مؤمن را منزوى کند. جوان، بى‌تجربه است. به مجرد اينکه ببيند در يک دستگاه رسمى کشور مثلًا در يک مرکز فرهنگى کشور دو نفر به او اخم کردند، به او بى‌اعتنايى کردند، او را تحقير کردند؛ در حرکتش اثر مى‌گذارد و او را کند مى‌کند. يا مثلًا وقتى ببيند که در مجلّات به‌اصطلاح ادبى و هنرى کشور، چهره‌هاى مخالف با اين روش و خط را، بزرگ مى‌کنند، برجسته مى‌کنند، تعريف مى‌کنند، اين جوان دلش آب مى‌شود و روحيه‌اش را از دست مى‌دهد. وقتى يک فيلمساز، اثرش را به مراکزى مى‌برد که مى‌توانند از او استفاده کنند و کارى کنند که بتواند کارش را ادامه دهد؛ اما با بى‌اعتنايى به او مى‌گويند: «نه آقا؛ ما اين را قبول نداريم. اين طورش را قبول نداريم»، و بعد در همان حال ببيند انواع و اقسام کارهايى که از لحاظ مايکى ايه‌هاى هنرى از کار او کمتر است اما چون مايه‌ى اسلامى ندارد مورد قبول آن‌هاست؛ اين جوان به‌خودى‌خود، منزوى و نااميد خواهد شد. من بارها از اعماق جان، قلبم براى اين جوانان مؤمن و انقلابى، سوخته و گداخته است. بارها تأسف خورده‌ام که چرا بايد به جوانان به اين خوبى، بى‌اعتنايى شود!؟ اين‌ها هيچ‌چيزشان از آن کسانى که در جاهايى به عنوان هنرمند معروف شده‌اند، کمتر نيست. در بسيارى از امور، از آن‌ها خيلى هم بهترند. اما به اين‌ها بى‌اعتنايى مى‌شود. وقتى‌که انسان مطلب را به درستى کاوش مى‌کند، مى‌بيند سر رشته مى‌رسد به اراده‌ى خباثت‌آميزى در نقطه‌اى! مسئولين هم متوجه نيستند.» ?

?. رفتار تکفيري
يکي از زنهارهاي رهبر انقلاب خطاب به جوانان مومن انقلابي اين بود که تکفير و متهم کردن را به نفع منطق محکم نقادي کنار بگذارند.
«من در مورد تذکّرات، معتقدم بايد با منطق محکم و با بيان روشن، نقطه نظرات صحيح را ارائه بدهند. با تهمت‌زني و جنجال‌آفريني، بنده موافق نيستم؛ با تکفير کردن و متهم کردن اين و آن، بنده موافق نيستم. اعتقاد من اين است که مجموعه‌ي انقلابي کشور ـ که بحمدالله تعداد بي‌شماري از آنها در بين جوانهاي ما، در بين صاحب‌نظران ما، اساتيد ما، بزرگان ما، تحصيل‌کرده‌هاي ما حضور دارند ـ ميتوانند با منطقِ محکم وارد ميدان بشوند، نقّادي کنند. نقاط ضعف را و نقاط منفي را به رخ ما مسئولين بکشانند. گاهي ميشود که مسئول، متوجّه نيست چه دارد ميگذرد در متن جامعه، امّا آن جوان در متن جامعه است، او ميفهمد.» ?

?. افراط و تفريط
از ديگر هشدارهاي رهبر انقلاب که مخاطب اولش طلاب انقلابي بوده است پرهيز از افراطي‌گري و اهانت کردن به ديگران است:
«نبادا حرکت انقلابى جورى باشد که بتوانند تهمت افراطى‌گرى به او بزنند. از افراط و تفريط بايستى پرهيز کرد. جوانهاى انقلابى بدانند؛ همان‌طور که کناره‌گيرى و سکوت و بى‌تفاوتى ضربه ميزند، زياده‌روى هم ضربه ميزند؛ مراقب باشيد زياده‌روى نشود. اگر آن چيزى که گزارش شده است که به بعضى از مقدسات حوزه، به بعضى از بزرگان حوزه، به بعضى از مراجع يک وقتى مثلًا اهانتى شده باشد، درست باشد، بدانيد اين قطعاً انحراف است، اين خطاست. اقتضاى انقلابيگرى، اينها نيست.»??

?. نفوذ دشمن
در سال‌هاي ابتدايي دهه هفتاد و در دوراني که انقلاب داشت تجربه جديدي پيدا مي‌کرد، عده‌اي با خلق وضعيتي مشابه ظاهر مومن و حزب‌اللهي اقدام به مشوه کردن فضاي افکار عمومي مي‌کردند. اين دسته با راه انداختن جريانات بدلي با تابلوي امر به معروف و نهي از منکر کارهاي خلاف قانون و شرعي را سازمان‌دهي مي‌کردند که يک هدف بيشتر نداشت. آيت الله خامنه‌اي در جمع فرماندهاي گردان‌هاي عاشورا که نمونه تازه‌اي از تشکل در نيروي مقاومت بود فرمودند:
«جوان حزب‌اللّهى هم بايد باهوش باشد. بايد چشمهايش را باز کند و نگذارد کسى در صفوف او رخنه کند و به ‌نام امر به معروف و نهى‌ از منکر، فسادى ايجاد نمايد که چهره حزب‌اللَّه را خراب کند. بايد مواظب باشيد. اين، به عهده خودتان است. من يقين دارم - و تجربه‌هاى اين چندسال هم نشان داده - تا نيروهاى مؤمن و حزب‌الّلهى براى انجامِ کارى به ميدان مى‌آيند، يک عدّه عناصر بدلى و دروغين، با نام اينها در گوشه‌اى فسادى ايجاد مى‌کنند تا ذهن مسؤولين را نسبت به نيروهاى مؤمن و حزب‌الّلهى و مردمى چرکين کنند. مواظب باشيد. مسأله امر به معروف و نهى ‌از منکر، مثل مسأله نماز است. ياد گرفتنى است.» ??

?. ظلم به ديگران
آيت الله خامنه‌اي در نماز جمعه معروف چهارده خرداد که نقطه عطفي در تاريخ ايران بعد از فتنه ?? بود هشدار محکمي به جوانان مومن دادند. هشداري که فقط جنبه‌ي اخلاقي نداشت. يک امر حکومتي بود. اينجور نباشد که مخالفت با يک کسى، ما را وادار کند که نسبت به آن کس از جاده‌ى حق تعدى کنيم:
«جوان‌هاى انقلابى و مؤمن و عاشق امام، که حرف ميزنند، مينويسند، اقدام ميکنند؛ کاملاً رعايت کنيد. اينجور نباشد که مخالفت با يک کسى، ما را وادار کند که نسبت به آن کس از جاده‌ى حق تعدى کنيم، تجاوز کنيم، ظلم کنيم؛ نه، ظلم نبايد کرد. به هيچ کس نبايد ظلم کرد.» ??

?. انقلابي منفي شدن!
آخرين فراز اين گزارش به يکي از بديع‌ترين تعبيرهاي رهبر انقلاب اختصاص دارد. تعبيري که در زمره ادبيات‌سازي‌هاي راهبردي انقلاب اسلامي قابل بحث و فحص است. نيازي به توضيح نيست. «انقلابىِ منفى» شدن يکي از آفت‌هايي است که جوان مومن انقلابي را تهديد مي‌کند.
انقلابىِ منفى، خودش را از کار کنار مى‌گيرد؛ اما اگر يک‌وقت کارى هم به دستش افتاد، مثل آدم‌هايى که هيچ کارى در دستشان نيست، حالت منفى‌بافى و شکل اپوزيسيون به خودش مى‌گيرد؛ کأنّه در هيچ کارى مسئوليت ندارد! انقلابىِ مثبت حتّى اگر هيچ‌کاره هم باشد، خودش را مسئول‌ترين افراد مى‌داند و وارد ميدان مى‌شود. من مى‌خواهم به شما عرض کنم: عزيزان من! جوانان! انقلابىِ‌ مثبت باشيد.

«ما از اوّلِ انقلاب دوگونه انقلابى داشتيم و انقلابيّون ما دوگونه نقش ايفا کردند. بعضى از انقلابيّون، انقلابيّونِ مثبت بودند؛ بعضى از انقلابيّون هم انقلابيّون منفى بودند. در اوايل انقلاب، انقلابىِ منفى به آن انقلابى‌اى مى‌گفتيم که از ميدان کار و تلاش و حرکت، آنجايى که دردسرى داشت، عقب مى‌کشيد. انقلابى بود، اما انقلابىِ وجاهت‌طلب و راحت‌خواه؛ انقلابى‌اى که مى‌گفت من مبارزه‌ام را قبل از انقلاب کرده‌ام، اکنون ديگر مى‌خواهم احترام شوم. بنابراين، چنين کسانى به ميدان خطر و دردسر و آنجايى که چهار نفر آدم از انسان گله‌مند مى‌شوند، وارد نمى‌شدند.يک عدّه هم انقلابىِ مثبت بودند. حاضر بودند آبرويشان را هم خرج کنند. آنجايى که فکر مى‌کردند وجودشان مى‌تواند کمکى بکند، با همه‌ى وجود حاضر بودند. اگر جبهه بود، يک طور؛ اگر دانشگاه بود، يک طور؛ اگر ميدان فرهنگى يا سياسى بود، وارد ميدان مى‌شدند. انقلابىِ منفى، خودش را از کار کنار مى‌گيرد؛ اما اگر يک‌وقت کارى هم به دستش افتاد، مثل آدم‌هايى که هيچ کارى در دستشان نيست، حالت منفى‌بافى و شکل اپوزيسيون به خودش مى‌گيرد؛ کأنّه در هيچ کارى مسئوليت ندارد! انقلابىِ مثبت حتّى اگر هيچ‌کاره هم باشد، خودش را مسئول‌ترين افراد مى‌داند و وارد ميدان مى‌شود. من مى‌خواهم به شما عرض کنم: عزيزان من! جوانان! انقلابىِ‌ مثبت باشيد. دانشگاه بايد انقلابيّون مثبت پرورش دهد؛ اين ملت و اين تاريخ به شما نياز دارد؛ بايد خودتان را آماده کنيد.» ??

کشور شما به نسل جوان مومن و انديش‌مند و پر‌انگيزه، از همه چيز و از هميشه بيش‌تر نيازمند است. همه شما را به خداي حکيم و عليم مي‌سپارم.» ??
«پروردگارا! اين جوانهاى‌ مؤمن‌، صالح و اين عناصر خوب را پيش خودت و پيش امام زمان روسفيد کن.» ?

ي‌نوشتها:
?. بيانات در مراسم بيعت دانشجويان ??/ ??/ ????
?. پيام به نهمين نشست ساليانه اتحاديه انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان مستقل ????/??/??
?. بيانات در ديدار مردم استان ايلام در سالروز ولادت اميرالمؤمنين عليه‌السلام????/??/??
?. سخنرانى در ديدار دانشجويان و دانش‌آموزان، به‌مناسبت سيزدهم آبان ماه ????/??/??
?. بيانات‌ در ديدار دانش‌آموزان در آستانه ?? آبان‌ ????/??/??
?. بيانات در مراسم نوزدهمين سالگرد ارتحال حضرت امام خميني (ره)????/??/??
?. سخنرانى در ديدار دانشجويان و دانش‌آموزان، به‌مناسبت سيزدهم آبان ماه ????/??/??
?. بيانات در جمعي از کارگزاران فرهنگي ??/ ??/ ????
?. بيانات در حرم مطهر رضوي????/??/??
??. بيانات در ديدار طلاب، فضلا و اساتيد حوزه علميه قم‌ ??/ ??/ ????
??. بيانات در ديدار فرماندهان گردان‌هاي عاشورا ????/??/??
??. خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران در حرم امام خمينى (ره) ????/??/??
??. بيانات و پرسش و پاسخ در جمع دانشجويان و اساتيد دانشگاه صنعتى اميرکبير ??/ ??/ ????
??. پيام به نهمين نشست ساليانه اتحاديه انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان مستقل ????/??/??
??. بيانات در ديدار کارکنان وزارت اطلاعات ??/ ??/ ????

منبع: دفتر حفظ و نشر آثار آيت الله العظمي خامنه اي