به گزارش سلام لردگان ، هوگو چاوز سرانجام بعد از دو سال دست و پنجه نرم کردن با سرطان، 5 مارس مغلوب اين بيماري شد. 14 سال حضور جنجالي وي در راس قدرت در ونزوئلا سکويي شد براي تشکيل دولتهاي چپ گرا و حامي انديشههاي ضداستعماري.
پيش از چاوز، البته، حکومتها در ونزوئلا و به طور کلي در آمريکاي لاتين بيش از شش ماه دوام نميآوردند، به اين معني که اين منطقه پيش از او، از نوعي بيثباتي رنج ميبرد و اين بيثباتي تبديل به فرهنگ سياسي غالب در آمريکاي لاتين شده بود. بنابراين اولين ميراثي که چاوز از خود بر جاي گذاشت، پايان دادن و از بين بردن اين بيثباتي بود.
علاوه بر اين، ميتوان چاوز را پايه گذار همگرايي سياسي در آمريکاي لاتين دانست. همين همگرايي سياسي که يکي از محورهاي آن انديشههاي ضداستعماري بود، به يک هژموني حاکم در منطقه آمريکاي لاتين تبديل شد.
اکنون با مرگ چاوز، همه طرفها به ويژه جناحهاي مقابل و مخالف چاوز در داخل ونزوئلا از يک سو و ساير کشورها به خصوص، آمريکا در انتظار آن هستند تا ببينند ونزوئلاي بدون چاوز چه فضايي را تجربه خواهد کرد.
البته آمريکاييها در اين ميان بيکار ننشستهاند. شاهد اين مدعا، مطلبي است که انديشکده «امريکن اينترپرايز» پيش از مرگ چاوز منتشر کرد و نوشت: «در حالي که رئيس جمهور ونزوئلا با مرگ دست و پنجه نرم ميکند، سياستمداران آمريکايي نيز بايد دست به کار شده و از طريق گفتوگويي آرام با قدرتهاي اصلي منطقه از به قدرت رسيدن حکومتي مشابه حکومت قبلي در ونزوئلا جلوگيري کرده و نفوذ ايران و حزبالله لبنان را در اين کشور از بين ببرند.»
در ادامه اين مطلب آمده: «اکنون زمان آن است که ديپلماتهاي آمريکايي گفتوگويي آرام را با قدرتهاي اصلي منطقه آغاز کنند تا هزينه بالاي حکومت چاوز را برايشان توضيح دهند، از جمله همکاري آن با قاچاقچيان مواد مخدر که منجر به ايجاد خشونت در کلمبيا، آمريکاي مرکزي و مکزيک ميشود. احتمالا پس از آن خواهيم توانست رهبران منطقهاي را به همبستگي با دموکراتهاي ونزوئلا متقاعد کنيم که خواستار احياي تعهد به حکومت قانون و بازسازي اقتصادي هستند که ميتواند همانند موتور رشد در آمريکاي جنوبي عمل کند.»
امريکن اينترپرايز نوشت: «ما بايد از حق ونزوئلاييها در مبارزه دموکراتيک به منظور در دست گرفتن کنترل کشور و آيندهشان دفاع کنيم. تنها واشنگتن ميتواند اين مسئله را براي رهبران چين، روسيه، ايران و کوبا روشن کند که اگر آنها تلاش کنند حکومتي غيردموکراتيک و متخاصم را در ونزوئلا حفظ کنند، آمريکا با اين مسئله برخورد خواهد کرد. هرگونه تلاشي براي سرکوب کردن روحيات مردم ونزوئلا براي تصميمگيري درباره سرنوشتشان با پول چينيها، تسليحات روسها، عوامل ايرانيها يا قاتلان کوبايي با پاسخ منطقهاي هماهنگ روبرو خواهد شد. نيروي انتظامي و دادستانهاي آمريکايي نيز ميتوانند با زنداني کردن دولتمردان ونزوئلايي دستکم از تهديد مردم يا تضعيف دستور کار اصلاحات بدست آنها جلوگيري کنند.»
اين مطالب و توصيهها به وضوح نشاندهنده ميزان اهميت ونزوئلا براي کشوري چون آمريکاست. نخست به خاطر نفت، معادن و مواد معدني غني اين کشور و دوم به دليل نگراني از نفوذ ايران در اين کشور که حياط خلوت آمريکا به شمار ميآيد. آمريکاييها اميدوارند با رفتن چاوز تغييرات اساسي در ساختار سياسي و اجتماعي ونزوئلا رخ دهد چراکه آنها بر اين باورند، اين تغييرات ميتواند بر کشورهاي همسو با ونزوئلا از جمله بوليوي و اکوادور اثرگذار باشد.
در واقع، بايد گفت، همواره غرب و در راس آن آمريکايي ها به دنبال فرصت مناسبي براي کودتا عليه دولت چاوز بودهاند کما اينکه در دوره اول رياست جمهوري چاوز نيز کودتايي از سوي غربگرايان عليه او شکل گرفت که به دست مردم ونزوئلا خنثي شد. به نظر ميرسد مرگ چاوز فرصت مناسبي براي آمريکاييها باشد که حياط خلوت خود را در غالب يک کودتا از جبهه ضدامپرياليسم، باز پس گيرند.
به نظر مي رسد سه امکان در مورد آينده سياسي اين کشور وجود داشته باشد؛ اول آنکه احتمال روي کار آمدن مردي از کابينه چاوز مانند آقاي مادورو وجود دارد. گفتني است وي نسبت به چاوز علاقه شديدتري نسبت به ايران و خصوصا سوريه و شخص بشار اسد دارد. در درجه دوم احتمال روي کار آمدن فردي با رويکرد ميانه مانند مدل کشور کوبا وجود دارد؛ کشوري که در آن، پس از فيدل کاسترو، برادر او رائول با رويکردي ميانه رو تصدي رياست جمهوري را بر عهده گرفت و سوم، برنده شدن فردي راستگرا مانند کاپرليس، رقيب شکست خورده چاوز در انتخابات اخير که ظاهرا فردي با چنين روحيهاي مدنظر آمريکاييهاست.
البته توجه به محبوبيت چاوز در بين مردم و مقبوليت سياستهاي خارجي او احتمال پيروزي مادورو بسيار قويتر است، به ويژه اينکه چاوز خود پيش از مرگ از مردم کشور خود خواست بعد از فوت يا ناتواني او در اداره امور کشور از نيکلاس مادورو تبعيت کنند و در انتخابات نيز او را به عنوان رئيس جمهور انتخاب کنند. مادورو نيز اخيرا تاکيد کرده سياستهاي چاوز را ادامه خواهد داد.
به هر ترتيب بايد منتظر ماند و ديد آيا ونزوئلا بعد از چاوز ميتواند بدون حوادث امنيتي ادامه دهنده راه چاوز باشد و راه استقلال از آمريکا و حتي ايستادگي در مقابل او را پيش گيرد يا خير؟ ( منبع فارس )