به گزارش سلام لردگان به نقل از خبرگزاري فارس، نوسانات شديد قيمتي تحت تاثير نوسان نرخ ارز که از نيمه اول سال جاري آغاز شد در يک ماه گذشته به اوج خود رسيده است و سازمان‌ها و نهادهاي نظارتي و بازرسي که تاکنون هيچ اقدامي در اين خصوص انجام نداده بودند و اگر اقدامي هم صورت گرفته بود بازده بيروني مناسبي هم نداشت زيرنظر ستاد تنظيم بازار برنامه تشديد بازرسي‌ها را در برنامه خود گنجانده‌اند.
آنچه که در تشديد بازرسي‌ها و کميته‌اي که به همين نام تشکيل شده تاکيد شده است کنترل شديد قيمت‌ها و بازرسي از انبارها و همچنين مبارزه جدي با هرگونه از تخلفات صنفي است.
دست به کار شدن وزارت دادگستري، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن، تجارت، نيروي انتظامي و شوراي اصناف براي ساماندهي اوضاع فعلي در نگاه اول نشان‌دهنده عزم مسئولين اجرايي کشور در اين خصوص است تا جايي که مجتبي فراهاني معاون بازرسي سازمان حمايت در اين خصوص به خبرنگار فارس مي‌گويد: در همان هفته اول انبارهايي را که کالا احتکار شده بود شناسايي کرده و کالاها را به بازار تزريق کرديم و همچنين پرونده‌هاي تخلف محتکرين به تعزيرات رفته است.
براي نتيجه‌گيري از اقدامات صورت گرفته توسط 5 نهاد و وزارتخانه به بازارهاي مهم تهران رفته و با کسبه و مردم در اين خصوص صحبت کرديم.
چهارراه گلوبندک در اين ايام هم روزهاي خلوتي به خود نمي‌بيند و خيابان 15 خرداد تهران به قدري مملو از جمعيت است که در هنگام عبور از خيابان ناخودآگاه با چند نفر بايد برخورد کني تا بتواني عبور کني. عبور از جمعيت و رسيدن به دالانهاي پيچ در پيچ بازار بزرگ تهران و مشاهده انبوه جمعيت در هنگام خريد کردن بيش از هر چيز اين را در ذهن متبادر مي‌کند که علي‌رغم همه تلاش‌هاي بدخواهان نظام شور و نشاط و تحرک در بازار تهران همچنان ادامه دارد.
از پله‌هاي سبزه‌ميدان پايين رفته و پاي صحبت طلا‌فروشان و فروشندگان سکه مي‌نشينيم و با آنها در خصوص وضعيت بازار صحبت مي‌کنيم. به عنوان سوال اول از آنها مي‌پرسم که آيا در چند روز گذشته بازرسي به صنف شما هم رسيده يا خير؟
يکي از کسبه سبزه‌ميدان پاسخ مي‌دهد در صنف ما تخلفي صورت نمي‌گيرد که بخواهند بازرسي صورت دهند همه حساب و کتاب ما مشخص است. فاکتور‌هاي ما را اتحاديه مي‌بيند، صورت‌هاي مالي ما شفاف است و قيمت را هم که همه مردم مي‌دانند به صورت روزانه و بر اساس عوامل بسياري مشخص مي‌شود.
از او مي‌پرسم اگر در صنف شما تخلف صورت نمي‌گيرد پس چگونه است که مي‌گويند در اين صنف افرادي هستند که باعث افزايش قيمت طلا، سکه و متعاقب آن باعث افزايش قيمت ارز مي‌شوند؟
يکي از همکارانش پاسخ مي‌دهد مطمئن باشيد کساني که بازار را به تشنج مي‌کشانند جزو کسبه بازار و فعالان صنفي نيستند و افرادي اين فعاليت‌ها را انجام مي‌دهند که از خارج از بازار به ما تحميل شده و در بدنه صنوف رسوخ کرده و برنامه‌هاي از پيش تعيين شده را اجرايي مي‌کنند. مطمئن باشيد در صنف ما تخلفي صورت نمي‌گيرد.
از يکي ديگر از کسبه در خصوص ميزان خريد و فروش و اوضاع کسب و کار سوال مي‌کنم؟
او مي‌گويد به طور کلي خريد و فروش ما کاهش يافته و اين طبيعي است که هر وقت قيمت‌ها بالا رود خريد و فروش کاهش پيدا کند اما اين نيست که بگوييم رکود کامل داريم چرا که در حال حاضر و پيش از ماه محرم مراسمات ازدواج در کشور رونق فراوان دارد و گروه‌هايي از مردم هستند که مجبورند خريد کنند اما اين اطمينان را مي‌توان داد که مردم عادي کمتر اين روزها به طلافروشي‌ها سر مي‌زنند.
از سبزه‌ميدان بيرون آمده و وارد بازار صرافها مي‌شوم. از دالانهاي پر پيچ و خم بازار عبور کرده و با فروشندگان عمده پوشاک صحبت مي‌کنم. آنها از اوضاع کاسبي راضي نيستند و مرتبا اعلام مي‌کنند ما اطميناني نداريم وقتي امروز کالايي را مي‌فروشيم فردا به همين قيمتي که فروخته‌ايم بتوانيم جنسي بخريم.
از او در خصوص حضور بازرسين سوال مي‌کنم؟ و مي‌گويد: بازرسي چنداني از ما صورت نگرفته است. همه چيز حالت روتين خودش را دارد فقط در هفته گذشته که بازار شلوغ شده بود در همه جاي بازار نيروهاي امنيتي و انتظامي مشاهده مي‌شدند.
وي ادامه مي‌دهد: اگر در صنف ما تخلفي صورت بگيرد مطمئن باشيد که اين تخلف قبل از رسيدن به بازار انجام مي‌شود. يعني اگر افزايش قيمتي باشد يا اگر گرانفروشي صورت گيرد يک حلقه قبل از ما اتفاق مي‌افتد. حلقه توزيع و بازار حساب و کتاب شفاف خودش را دارد. بازار چون حالت رقابتي دارد واحد صنفي به تنهايي نمي‌تواند تخلف گرانفروشي داشته باشد بلکه دانه‌درشت‌ها و افرادي که کل بازار را تامين مي‌کنند تاثير زيادي در افزايش قيمت‌ها دارند.
در همين حين خانمي که براي خريد عمده به بازار مراجعه کرده است در ميان بحث‌هاي ما مي‌گويد: کسب و کار من اين است که از بازار جنس مي‌خرم و با سود 20 تا 25 درصد اين جنس‌ها را در منزل خود مي‌فروشم. بگذريم که چرا اين کار را انجام مي‌دهم اما اين را مي‌خواهم بگويم که در 3 ماه گذشته قيمت پوشاک در همه انواع آن افزايش قيمت صد در صدي داشته است. درست است که فروش ما پايين آمده اما هنوز قطع نشده است و دليل اين موضوع آن است که در کنار همه افزايش قيمت‌هايي که در کشور وجود دارد مردم افزايش قيمت‌هاي فعلي را به همين شکل پذيرفته‌اند.
با يکي ديگر از فروشندگان ظروف وارد صحبت مي‌شوم. اين بار نه به عنوان خبرنگار، به عنوان خريدار قيمت چند کالا را پرسيده و دلايل افزايش قيمت آنها را مي‌پرسم. او سرش را تکان مي‌دهد مي‌گويد: مشخص نيست که اگر فلان کالا را به شما بفروشم خودم بتوانم به همين قيمت بخرم.
به سمت خيابان ابوسعيد مي‌آيم و وارد يکي از مغازه‌هايي مي‌شوم که لوازم چوبي منزل عرضه مي‌کند از او مي‌پرسم اين همه که در بوق و کرنا کرده‌اند بازرسي انجام مي‌شود آيا پاي بازرسين به مغازه شما باز شده است؟ سرش را تکان مي‌دهد و مي‌گويد: من از همه ارزان‌تر مي‌فروشم چون خريد من خريد قبل از گراني‌هاست و اگر بخواهم خريد جديد انجام دهم مطمئن باشيد به همين قيمت هم نمي‌توانم تهيه کنم. اگر به مغازه من نگاه کنيد متوجه مي‌شويد که مغازه هر روز خالي‌تر مي‌شود و من توان پر کردن آن را ندارم.
به سمت اتومبيل خودم مي‌روم و در حالي که حرفهاي مردم و کسبه بازار تهران را در ذهنم دوره مي‌کنم به طرف ميدان مولوي تهران که بورس عمده‌فروشان مواد غذايي است حرکت مي‌کنم.
با يکي از عمده‌فروشان بازار مولوي در خصوص وضعيت قيمت‌ها صحبت مي‌کنم. او شکوه سر مي‌دهد و مي‌گويد: در چند وقت اخير روغن 16 کيلويي در بسته‌بندي حلب از 38 هزار تومان به 70 هزار تومان رسيده است.
از او درباره دليل افزايش قيمت مي‌پرسم؟ او پاسخ مي‌دهد: تقريبا ما روغن خارجي در کشور نداريم و همه روغني را که در شبکه توزيع وجود دارد توليد‌کنندگان داخلي عرضه مي‌کنند و دو کارخانه بزرگ عمده توليد روغن را به عهده گرفته‌اند. لذا اگر افزايش قيمتي صورت بگيرد مربوط به همين دو کارخانه است.
به او ميگويم: اينکه شما مي‌گوييد نزديک صد در صد افزايش قيمت است اما کارخانجات روغن نباتي فقط مجوز 17 درصد افزايش قيمت گرفته‌اند. به من لبخند مي‌زند و مي‌گويد اين مجوزها همه فيلم است. قبل از اينکه مجوز بگيريم توزيع روغن را در بازار قطع کرده بودند و به همين دليل قيمت‌ها بالا رفته است و مطمئن باشيد که اگر واحد صنفي کالايي را به قيمت بالا خريداري کند به ضرر خودش نمي‌فروشد و به همين دليل مقاومت در برابر برخي کاهش قيمت‌ها از سوي کسبه صورت مي‌گيرد.
سراغ يک عمده‌فروش برنج مي‌روم. او مي‌گويد: قيمت برنج داخلي به درجه يک، بين 5 تا 6 هزار تومان عرضه مي‌شود.
از او دليل افزايش قيمت را مي‌پرسم. مي‌گويد: وقتي قيمت برنج هندي 3 هزار و 500 تومان است نبايد انتظار داشته باشيد که برنج داخلي در همين حدود قيمت عرضه شود. مطمئن باشيد افزايش قيمت ارز که بر واردات برنج تاثير گذاشته است به صورت غيرمستقيم بر قيمت داخلي هم تاثير مي‌گذارد.
به سمت يکي از عمده‌فروشان چاي رفته و اوضاع و احوال کاسبي را از او نيز جويا مي‌شوم. او با اين جمله شروع مي‌کند که اگر از من خريد نکنيد من خوشحال‌ترم. تعجب مي‌کنم و ميگويم اگر قصد فروش نداري چرا نشسته‌اي؟ مي‌گويد: چون کل کالاهايي که من دارم وارداتي است و در هر دقيقه شاهد افزايش قيمت دلار هستيم فکر مي‌کنم اگر نفروشم بهتر است. حداقل مي‌توانم سرمايه خودم را حفظ کنم اما اگر امروز کالايي را بفروشم نسبت به فردا فقير‌تر مي‌شوم.
يکي از شهروندان با من وارد صحبت مي‌شود و مي‌گويد: نبايد با اين بازاري‌ها صحبت کنيد اينها وضعشان خوب است اين افزايش قيمت‌ها فقط گريبان قشر متوسط جامعه را گرفته است. من به خاطر مشکلي که داشتم طلاي خود را در کمتر از يک ماه پيش گرمي 93 هزار تومان فروختم و نسبت به امروز 15 ميليون تومان ضرر کرده‌ام. سرمايه يک کارمند چگونه مي‌تواند در عرض کمتر از يک ماه به کمتر از نصف کاهش يابد. کدام ارگان يا نهاد نظارتي بايد پاسخگوي اين موضوع باشد.
با يکي از کسبه خيابان مولوي درباره بازرسي‌ها صحبت مي‌کنم. او مي‌گويد: بيشتر بازرسي‌هايي که از ما صورت مي‌گيرد نه بر اساس قيمت و بلکه بررسي موجودي انبار است. انبارهاي ما را چک مي‌کنند تا ما جنس خاصي را احتکار نکرده باشيم.
از او جدا مي‌شوم و به سمتي مي‌روم که چند انبار بزرگ مواد غذايي است. اين انبارها را از قبل مي‌شناختم و براي تهيه گزارش تصويري به آنجا رفته بودم. يکي از مسئولين انبار که مرا مي‌شناسد نزديک مي‌شود و بعد از احوالپرسي در خصوص ميزان و نحوه بازرسي‌ها سوال مي‌کنم. او مي‌گويد: اگر مي‌خواهي گزارش تهيه کني نبايد از انبارهاي مولوي اين کار را شروع کني چرا که صورت‌هاي مالي ما و موجودي انبار هر 10 روز يکبار به بازرسين صنعت استان تهران اعلام مي‌شود.
او ادامه مي‌دهد: آنهايي که احتکار مي‌کنند در انبارهاي اطراف تهران اين کار را انجام مي‌دهند. با همه آنچه که در اين گزارش ميداني گذشت مي‌توان به اين نتيجه رسيد که بازرسي‌ها علي‌رغم اينکه اعلام مي‌کنند خيلي شديد است اما آنطور‌ها هم که مي‌گويند نيست و از طرف ديگر به نظر مي‌رسد قيمت‌ها نمي‌تواند با تشديد بازرسي‌ها به حالت عادي برگردد. بايد سياست‌هايي کلان اقتصادي اصلاحات لازم را در اين خصوص داشته باشد چرا که افزايش 3 برابري قيمت ارز بي‌شک تاثير بسيار زيادي بر روي همه کالاها مي‌گذارد.
سياست‌هاي نادرست و همچنين بي‌تدبيري مسئولان اجرايي کشور لطماتي را به بينش‌ها و باورهاي مردم وارد مي‌کند که شايد زدودن آنها نياز به زمان زيادي داشته باشد.