به گزارش سلام لردگان دکتر «کامبيز سلطاني‌نژاد» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)،منطقه دانشگاه علوم پزشکي تهران اظهار كرد: يک نوع قرص برنج از سال 84 از فهرست سموم كشاورزي مجاز كشور حذف شد اما متاسفانه به صورت غيرقانوني و قاچاق به كشور وارد مي‌شود، اين قرص برنج حاوي ماده موثره فسفيد آلومينيوم با نام تجاري «فستوكسين» است كه مصرف عمدي يا تصادفي حتي نيمي از اين قرص برنج به صورت خوراكي، مي‌تواند در انسان مسموميت شديد و مرگ را سبب شود.
وي در خصوص نوع ديگري از «قرص برنج» که به صورت قانوني و با مجوز در مراكز توزيع و فروش سموم كشاورزي و يا برخي داروخانه‌هاي كشور توزيع و به فروش مي‌رسد، اظهار كرد: اين نوع «قرص برنج» از عصاره سير، نشاسته، تالك و نمک توليد مي‌شود.
اين استاديار سم‌شناسي مرکز تحقيقات پزشکي قانوني كشور افزود: اين نوع قرص برنج كه در ميان مردم به « قرص برنج گياهي» مشهور است، فاقد اثرات سمي جدي در انسان است و حتي در صورت مصرف نادرست آن به صورت خوراكي كشنده نيست. از اين نوع قرص برنج براي نگهداري محصولات كشاورزي مانند برنج در مصارف خانگي استفاده مي‌شود.
دكتر سلطاني‌نژاد با اشاره به ممنوعيت استفاده از قرص برنج حاوي فسفيد آلومينيوم كه پيش از اين وارد كشور مي‌شد، گفت: با توجه به سميت فراوان اين نوع از قرص برنج، اين سم از سال 84 از فهرست سموم مجاز كشاورزي كشور حذف شد و بدين ترتيب واردات، توزيع و فروش آن در کشور غيرقانوني شد.
وي تصريح کرد: به علل مختلفي چون قيمت اندك اين نوع قرص، تاثير زياد بر روي آفات انباري، سهولت استفاده، عدم وجود باقي‌مانده در محصول، هنوز هم بسياري از كشاورزان به استفاده از اين نوع آفت‌كش براي نگهداري محصولات كشاورزي خود به ويژه در مصارف خانگي تمايل دارند.
***مسموميت شديد بر اثر استفاده از قرص برنج حاوي فسفيد آلومينيوم
اين استاديار سم‌شناسي مرکز تحقيقات پزشکي قانوني كشور در خصوص مصرف خوراکي قرص برنج حاوي فسفيد آلومينيوم اظهار كرد: در صورت مصرف خوراکي اين نوع از قرص برنج، مسموميت شديد و حتي مرگ در فرد رخ مي‌دهد.
سلطاني‌نژاد افزود: اسيد معده گاز فسفين را از قرص برنج آزاد مي‌كند و اين ماده سبب بروز اثرات سمي و كشنده فسفيد آلومينيوم در بدن مي‌شود.
وي در خصوص فراواني گزارش مسموميت با قرص برنج حاوي فسفيد آلومينيوم در برخي افراد گفت: نتايج مطالعات حاكي از آن است كه اغلب مسمومين به علت مصرف عمدي و خوراكي قرص برنج در مردان و در محدوده سني 20 تا 40 سال است.
***كاهش فشار خون، اختلالات قلبي و تنفسي از علائم مسموميت با فسفيد آلومينيوم
اين استاديار سم‌شناسي مرکز تحقيقات پزشکي قانوني كشور با اشاره به نوع مسموميت ناشي از اين سم در كشور گفت: متاسفانه خودكشي بيشترين علت مصرف قرص برنج حاوي فسفيد آلومينيوم در كشور است.
دكتر سلطاني‌نژاد تصريح کرد: شدت مسموميت ناشي از مصرف قرص برنج در هر فرد به تعداد قرص مصرف شده، تازه و قديمي بودن قرص و حتي نحوه مصرف آن(با آب يا بدون آب) بستگي دارد بر اين اساس ميزان سميت مي‌تواند متفاوت باشد.
وي در خصوص علائم و نشانه‌هاي اوليه مسموميت با قرص برنج حاوي فسفيد آلومينيوم نيز گفت: قرص برنج مي‌تواند بي‌اشتهايي، تهوع، استفراغ، دردهاي شکمي و اسهال را به همراه داشته باشد.
اين استاديار سم‌شناسي مرکز تحقيقات پزشکي قانوني كشور ادامه داد: اين سم مي‌تواند به بروز سردردهاي شديد، سرگيجه، تاري ديد، تشنج، افت شديد فشار خون، بي‌نظمي ضربان قلب، وقفه تنفسي و قلبي، نارسايي کبدي و کليوي و در نهايت كاهش سطح هوشياري، اغماء و مرگ منجر شود.
***بروز علائم و نشانه‌هاي مسموميت 10 تا 15 دقيقه پس از مصرف خوراكي با قرص برنج
دكتر سلطاني‌نژاد در خصوص شانس بهبودي مسمومين با اين قرص‌ها گفت: علائم مسموميت با قرص برنج غالباً 10 تا 15 دقيقه پس از مصرف خوراكي آغاز مي‌شود و با توجه به عدم وجود پادزهر (آنتي دوز) اختصاصي، ميزان مرگ و مير در اين نوع مسموميت بالا و حدود 70 تا 90 درصد گزارش شده است.
وي با اشاره به اقدامات ضروري در مواجهه با اين نوع مسموميت اظهار كرد: بهترين اقدام، انتقال هر چه سريع‌تر فرد مسموم با قرص برنج به يك مرکز تخصصي درمان مسموميت‌هاست همچنين بايد از خوراندن آب در لحظات اوليه به مسموم خودداري كرد، چون مصرف آب به بروز اثرات سمي اين نوع قرص‌ها را سرعت مي‌بخشد.
اين استاديار سم‌شناسي مرکز تحقيقات پزشک قانوني كشور با بيان اين‌كه نبايد از اين قرص‌ها براي نگهداري مواد غذايي استفاده کرد، خاطر نشان کرد:همچنين نبايد در خانه وجود داشته باشد و فروش اين نوع قرص‌ها غير قانوني است.