عده ديگري نيز که فعاليت کمي در اين فضا دارند هم به نوعي معتاد اين فضا شده‌اند و دوست دارند از ريزترين جزئيات زندگي افراد با خبر شوند. در حالي که از معضلات شبکه‌هاي اجتماعي مانند ترويج شايعات بي اساس و ثابت نشده يا اخبار کذب و غير واقعي در امان نباشند و خودشان نيز از اين مسئله بي خبر باشند.
امکان ديگري که شبکه مجازي فراهم کرده است اين که افراد عادي بدون کوچکترين علم و دانش و يا هنري مي توانند با عضويت در اين شبکه و به اشتراک گذاري جزئيات ريز زندگيشان «فالوور» يا دنبال‌کننده جذب کنند به طوري که حتي از اين راه کسب درآمد مي‌کنند!
اين شبکه علاوه بر اعتيادي که براي افراد ايجاد مي‌کند باعث روي کارآمدن افرادي مي‌شود که نه تنها هنري ندارند اما با ترويج رفتارهاي ضد اجتماعي از فحاشي تا خودنمايي و خود را به دروغ متفاوت نشان دادن، به محبوبيتي حتي چندين برابر هنرمندان و عالمان جامعه دست مي يابند.
"فيلترينگ" يکي از راه حل‌هايي است که براي کنترل فضاي مجازي اين سال‌ها متناوب از آن ياد شده است؛ ولي بايد گفت که فيلتر کردن راه حل مناسب و ريشه‌اي نيست چرا که مخاطبان از اين فضا به فضاي ديگري که قابليت‌هاي آزادانه و بيشتري دارد کوچ خواهند کرد و يا از فيلترشکن‌ها که امروز به راحتي در دسترس همه قرار دارد، استفاده مي‌کنند. به نظر مي رسد که براي حل معضلات اجتماعي و فرهنگي جامعه و مواجه با مشکلات اين گونه فضاها بايد سواد رسانه اي جامعه را بالا برد.
اين در حالي است که مدت هاست برخي از متوليان فرهنگي و برخي از مسئولين دلسوز نظام در خصوص آزادي بيش از حد در فضاي مجازي و رها بودن فضاي مجازي بارها و بارها در مصاحبه هاي مختلف هشدار داده اند که همين موضوع باعث ايجاد انحرافات بسياري در عرصه هاي مختلف در کشور خواهد شد.
فضاي مجازي رهاشده و صاحب ندارد
حجت‌الاسلام‌والمسلمين مجتبي ذوالنوري نماينده مردم قم در مجلس شوراي اسلامي در گفتگو با خبرنگار قم فردا، با انتقاد از وضعيت کنوني فضاي مجازي اظهار داشت: فضاي مجازي متأسفانه رهاشده است و دولت کنترلي بر روي آن ندارد. دولت مي‌تواند کنترل ايجاد کند اما کنترل‌ها را اعمال نمي‌کند به‌طوري‌که در فضاي مجازي انواع ناهنجاري‌ها، قبح زدايي ها، حرمت‌شکني‌ها، توهين به مقدسات و ارزش‌ها را شاهد هستيم.
عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس افزود: علاوه بر اين شاهد گسترش راه‌هاي تخلف و دزدي هستيم که در فضاي مجازي اتفاق مي‌افتد و اين به امنيت و آرامش کشور صدمه مي‌زند. دولت نمي‌خواهد به اين عرصه‌ها ورود پيدا کند اگر بنا داشته باشد ورود پيدا کند قطعاً اين‌ها قابل‌کنترل است.
مسئولان اعتقادي به کنترل فضاي مجازي ندارند
سيد مرتضي اسماعيلي طبا عضو شوراي فرهنگ عمومي قم در گفتگو با خبرنگار قم فردا، بابيان اينکه فضاي مجازي نيازمند نظارت و کنترل اساسي است، اظهار داشت: رصد فضاي مجازي توسط دستگاه‌هاي فرهنگي به‌تنهايي کافي نيست و بايد به‌صورت عملياتي و برنامه‌ريزي‌شده اين فضا را براي سنين مختلف طبقه‌بندي کرد.
وي ادامه داد: فضاي مجازي در کشور به‌طور کامل رها است و هيچ نهاد و سازماني به‌صورت علمي و حساب‌شده بر روي اين فضا نظارت ندارد.
عضو شوراي فرهنگ عمومي استان قم ابراز داشت: در کشور ما متأسفانه يک کودک ۵ ساله هم مي‌تواند به همه بخش‌هاي فضاي مجازي دسترسي داشته باشند که به‌هيچ‌عنوان علمي و کارشناسي نيست.
فضاي مدلينگ و تبليغات در اينستاگرام
شبکه اجتماعي اينستاگرام در سال‌هاي اخير با رونق بيشتري روبرو بوده و چون بر پايه تصوير و ويدئو استوار است، بازار مدلينگ و تبليغات مد و لباس در آن بسيار داغ است. با گشت و گذاري در اين پلتفورم متوجه مي‌شويم که زنان و دختران و حتي کودکان، ابزارهاي هيجان‌انگيزي براي تبليغ کالاها هستند!
اين مسئله در کنار پوشش نامناسب مبلغان کالاهاي مدلينگ خود به معضل ديگري تبديل شده است که ناشي از عدم نظارت کافي بر اين فضاست.
درآمد بالاي مدلينگ در اينستاگرام باعث شده است که همه به اين عرصه رو بياورند و نبود نظارت و کنترل عامل رشد سريع اين حرفه در اينستاگرام شده است. در اين بين بايد به بازيگراني که در سال هاي گذشته بسيار کم کار و يا بيکار شده اند هم اشاره کرد که با مدل شدن در آرايشگاه‌ها و به لطف ميکاپ آرتيست‌ها يا مزون‌هاي کيف و کفش لباس دوباره توانسته اند در معرض ديد قرار بگيرند و شايد بتوان گفت همين سلبريتي ها هستند که بر داغي اين بازار در اينستاگرام مي‌افزايند.
سلبريتي ها ابزاري جذاب براي دنياي تبليغات
حجت الاسلام سيد محمود موسوي، کارشناس مسائل فرهنگي در گفتگو با خبرنگار قم فردا با اشاره به نقش سواد رسانه اي در جامعه، اظهار داشت: امروز بايد قبل از ورود به فضاي مجازي و شروع به فعاليت در اين عرصه، حتما آموزش ها و مهارت اي سواد رسانه اي را فرا بگيريم.
اين کارشناس و تحليلگر مسايل فرهنگي بيان داشت: با فراگيري درست مهارت هاي سواد رسانه اي مي توانيم به درستي رسانه و پيام هاي آن را بشناسيم و نسبت به آن موضع گيري و کنش صحيح داشته باشيم.
موسوي در ادامه بااشاره به موضوع سلبريتي ها و الگو شدن آنها در اين فضا، ابراز داشت: سال ها از ظهور و بروز فرهنگ سلبريتي در غرب و نفوذ آن به ساير جوامع مي‌گذرد، اما به نظر مي رسد که همچنان سلبريتي‌ها کالاهاي جذابي براي تبليغات و جذب مشتري در ابعاد و عرصه هاي گوناگوني همچون اقتصاد، سياست، فرهنگ و ... محسوب مي شوند.
وي اضافه کرد: همچنين با گذشت زمان، نه فقط از جذابيت آنها براي تبليغ کاسته نشده بلکه به مدد شيوه‌ها و ابزارهاي نوين، حتي به اين جذابيت افزوده هم شده است.
اين کارشناس فرهنگي ابراز داشت: مساله سلبريتي ها فقط مربوط به جامعه ما نيست، با اين حال عوارض و تبعات نامطلوب آن ها در کشور ما شکل متفاوتي به خود گرفته است و در بزنگاه هاي خاص تاثير خود را مي گذارد.
وي خاطرنشان کرد: با توجه به تأثيري که سبلريتي ها بر سبک زندگي مردم و به خصوص نسل جديد مي گذارند، لذا آن چه وظيفه مديران و دغدغه مندان جامعه است اين که در مسير ارتقاي سطح سواد رسانه اي و بينش مردم کار کنند و زمينه هاي اين مساله را فراهم نمايند.
استفاده ابزاري از زنان فقط در تبليغات نيست
رفيع الدين اسماعيلي، استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار پايگاه خبري تحليلي قم فردا با اشاره به استفاده ابزاري از زنان در عرصه فضاي مجازي براي تبليغات کالا، اظهار داشت: اين نگاه ابزاري منحصر به تبليغات هم نمي شود بلکه در سريال ها و برخي برنامه ها از اين نوع محورها استفاده مي شود.
اسماعيلي عنوان کرد: در رسانه غرب اين موضوع بسيار پررنگ است و يک عنصر جدي محسوب مي شود.به قول خودآنها جذب مخاطب مي کند و رسانه هاي غربي بسيار تند و زياد هم از اين عنصر استفاده مي کنند. استفاده اقتصادي از زن در رسانه تبديل به امر عادي شده است.
نفوذ فرهنگ و تفکر غربي در رسانه داخلي
وي اضافه کرد: با توجه به نفوذ فرهنگ و تفکر غربي در رسانه هاي داخلي، متاسفانه از برهه اي اين موضوع بسيار گسترش پيدا کرد. ابتدا اين مسئله در سينما مطرح و کم کم وارد رسانه ملي شد و آرام آرام تبديل به يک امر عادي شده است، امري که برگرفته از نگاه و تفکر غربي است.
اين پَژوهشگر عرصه رسانه خاطرنشان کرد: امتداد اين موضوع در فضاي مجازي و شبکه هاي اجتماعي رخ داد و استفاده ابزاري از زنان وارد شبکه هاي اجتماعي و فضاي مجازي شد.
جذب مخاطب با استفاده ابزاري از زنان، دختران و کودکان
اين کارشناس مسائل فرهنگي و رسانه اي تاکيد کرد: در شبکه هاي اجتماعي فردي که ناشناخته است از اين طريق يعني استفاده ابزاري از زنان تلاش مي کند تا مخاطب جذب کند.
وي ادامه داد: امروز از طريق شبکه هاي اجتماعي مفهموم نمايش بسيار جدي شده است. در اين عرصه برخي خوشحال هستند که خود را براي بقيه به نمايش ميگذارند که به نظرم بايد وجود شبکه هاي اجتماعي اين موضوع بسيار پررنگ شده است.
اسماعيلي تصريح کرد: از طرفي اين موضوع در شبکه اجتماعي اينستاگرام که تصوير و عکس محور است بيشتر اتفاق مي افتد چرا که عنصر نمايش با اينستاگرام قرين است. اين خاصيت اينستاگرام منجر به افزايش استفاده ابزاري از زنان شده است و امروز هم که متاسفانه هيچ قاعده و قانون مشخص و دقيقي براي اين مسائل وجود ندارد هر کسي هر کاري که دوست دارد انجام مي دهد.
اينستاگرام و جنايت عليه نوجوانان کشور
احسان شاه‌قاسمي عضو هيئت علمي گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به مساله لايو آزاردهنده نوجوان ۱۴ ساله در شبکه اينستاگرام گفت: متاسفانه اين موضوع اگرچه آزاردهنده است اما چيز جديدي نيست. چرا که بسياري از خانواده‌ها اطلاع ندارند که کودکانشان در فضاي مجازي چه مي‌کنند.
وي با بيان اينکه ۱۰ سال پيش در مقاله‌اي تاکيد کردم که اينترنت و کامپيوتر به درد کودکان نمي‌خورد، افزود: امروز نيز اين ديدگاه کماکان وجود دارد که نبايد به فرزندانمان قبل از ۱۸ سالگي اينترنت و گوشي موبايل بدهيم.
اين پژوهشگر با تاکيد بر اينکه در اين شرايط فيلترينگ پاسخگو نيست، ادامه داد: در اينستاگرام جنايت عليه نوجوانان ما اتفاق مي‌افتد و ما به نوعي برده اين شبکه هستيم.
وي با بيان اينکه برخي براي اجتناب از اين فضا آدرس غلط به مردم مي‌دهند و در حق مردم جنايت مي‌کنند، افزود: حتي براي آموزش مجازي نيز بايد فرزندان از گوشي، تبلت و يا لپ تاپ والدين استفاده کنند و اين ابزارها را به صورت فردي در اختيارشان قرار ندهيم.
انکار مسئولان و استفاده سياسي از موضوع فيلترينگ
همچنين پرهام فرهنگ وصال، کارشناس حقوق بين الملل با اشاره به تهييج نوجوان به جرم در شبکه‌هاي اجتماعي از ديد حقوقي گفت: شبکه‌هاي اجتماعي بستر سوق دادن نوجوانان به جرم و بروز جرم هستند که اين موضوع قابل پيگرد قضايي و اداري است. در اين زمينه نهادهاي بين المللي داراي سازوکارهايي هستند اما ما منفعل عمل مي‌کنيم.
وي گفت: در شرايطي که مسائلي مانند عادي سازي رفتارهاي جنسي خطرآفرين، ترويج ازدواج سياه، تشکيک در سن ازدواج و مواردي از اين دست در شبکه اي مانند اينستاگرام ترويج مي‌شود، انکار مسئولان، استفاده سياسي از موضوع فيلترينگ و تقليل دادن موضوع ناهنجاري صورت گرفته در اينستاگرام به يک کودک، مورد انتقاد است.
فرهنگ وصال، موثرترين نوع اقدام را پيشگيري عنوان کرد و گفت: شبکه‌هاي اجتماعي خارجي مجال بيشتري براي فحشا ايجاد کرده‌اند و بايد به دنبال راه چاره باشيم.
در هر صورت امروز فضاي بي دروپيکر مجازي مخصوصا شبکه هاي اجتماعي همچون اينستاگرام تبديل به قتلگاهي براي نسل جوان و نوجوان کشور شده است که هيچ کسي پاسخگو نيست و در راستاي اين موضوع اقدامي جدي انجام نمي شود.
البته مطالبه رهبري معظم انقلاب مبني بر راه اندازي شبکه ملي اطلاعات نيز سال هاست روي زمين مانده است. تحقق اين مطالبه و حمايت از شبکه‌هاي اجتماعي داخلي مي‌تواند راهکارهاي موثري براي کنترل اين فضا باشد. نکته ديگر اينکه بيشتر پهناي باند اينترنت کشور به جاي شبکه‌هاي اجتماعي خارجي در اختيار شبکه هاي اجتماعي داخلي باشد و براي اين فضا محتواي مناسب هر قشر از جامعه آماده شود تا بر اثر اين کمبود فرد به دنبال محتواي ديگري که توسط دشمنان آماده شده است نباشد.
انتهاي پيام/