مقدمه و مفاد عمومي

جمهوري اسلامي ايران و گروه 1+5 (چين، فرانسه، آلمان، فدراسيون روسيه، انگليس و ايالات متحده، و نماينده عالي اتحاديه اروپايي در امور خارجي و سياست امنيتي)، در مورد اين برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تصميم گيري کردند. اين برجام بازتاب يک فرآيند گام به گام بوده و مشتمل بر تکاليف متقابل به نحو مندرج در اين سند و پيوست‌هاي آن مي‌باشد که قرار است توسط شوراي امنيت مورد تأييد قرار گيرد.

اجراي کامل اين برجام موجب حصول اطمينان از ماهيت صرفاً صلح آميز برنامه هسته‌اي ايران خواهد شد.

ايران مجدداً تائيد مي‌کند که هيچگاه و تحت هيچ شرايطي در پي سلاح‌هاي هسته‌اي، توليد و يا به دست آوردن آنها نخواهد بود.

اجراي موفقيت آميز اين برجام ايران را قادر خواهد کرد تا به طور کامل حق خود بر انرژي هسته‌اي جهت مقاصد صلح آميز را طبق مواد ذيربط معاهده عدم اشاعه هسته‌اي و همسو با تعهداتش در آن سند استيفاء کند و در نتيجه با برنامه هسته‌اي ايران همچون برنامه هر دولت ديگر غير دارنده سلاح‌هاي هسته‌اي عضو معاهده عدم اشاعه رفتار خواهد شد.

اين برجام موجب لغو جامع کليه تحريم‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد و همچنين تحريم‌هاي چندجانبه و ملي مرتبط با برنامه هسته‌اي ايران و نيز شامل گام‌هايي براي ايجاد دسترسي در حوزه‌هاي تجارت، فناوري، مالي و انرژي خواهد شد.

گروه 1+5 و ايران مجدداً بر تعهد خود نسبت به اهداف و اصول ملل متحد به نحو مندرج در منشور سازمان ملل متحد تاکيد مي‌کنند.

گروه 1+5 و ايران اذعان مي‌کنند که معاهده عدم اشاعه هسته‌اي کماکان مبناي اساسي رژيم عدم اشاعه هسته‌اي و رکن بنيادين پيگيري خلع سلاح هسته‌اي و استفاده‌هاي صلح آميز از انرژي هسته‏‌اي مي‌باشد.

گروه 1+5 و ايران بر عهده مي‌گيرند که اين برجام را با حسن نيت و در فضايي سازنده، بر مبناي احترام متقابل اجرا کنند، و از هرگونه اقدام مغاير با نص، روح و هدف اين برجام خودداري کنند. گروه 1+5 از تحميل الزامات مقرراتي و آئين نامه‌اي تبعيض آميز، به جايگزيني تحريم‌ها و اقدامات محدوديت سازي که مشمول اين برجام مي‌شوند، خودداري خواهند ورزيد. اين برجام بر پايه اجراي برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) که در تاريخ 3 آذرماه 1392 در ژنو مورد توافق قرار گرفت، استوار مي‌شود.    

کميسيون مشترکي متشکل از گروه 1+5 و ايران به منظور نظارت بر اجراي اين برجام تشکيل خواهد شد و وظايف پيش بيني شده در اين برجام را ايفا خواهد کرد. کميسيون مشترک به موضوعات ناشي از اجراي اين برجام رسيدگي کرده و مطابق با مفادي که در پيوست مربوطه شرح داده شده است، عمل خواهد کرد.

از آژانس بين‏‌المللي انرژي اتمي خواسته خواهد شد تا نسبت به اقدامات داوطلبانه مرتبط با هسته‌اي به نحو مورد توافق در اين برجام، نظارت و راستي آزمايي کند. از آژانس درخواست خواهد شد که به طور منظم به شوراي حکام و آنگونه که در اين برجام مقرر شده است به شوراي امنيت اطلاع رساني کند. کليه قواعد و مقررات مربوطه آژانس در خصوص حفاظت از اطلاعات توسط کليه طرف‏‌هاي دخيل به طور کامل رعايت خواهد شد.

کليه مفاد و اقدامات مندرج در اين برجام صرفاً براي اجراي آن بين گروه 1+5 و ايران مي‌باشد و نمي‏‌بايست به منزله‏ ايجاد رويه براي هيچ دولت ديگري، يا براي اصول بنيادين حقوق بين‌الملل و حقوق و تعهدات وفق معاهده‏ عدم اشاعه هسته‌اي و ساير اسناد مربوطه و همچنين اصول و رويه‏‌هاي شناخته‏ شده‏ بين‌المللي تلقي شود.

به جزئيات فني اجراي اين برجام در پيوست‌هاي اين سند پرداخته مي‌شود.

اتحاديه اروپايي، کشورهاي گروه 1+5 و ايران در چارچوب اين برجام، به نحو مقتضي در زمينه مصارف صلح آميز انرژي هسته‏‌اي همکاري کرده و در طرح‌هاي مربوط به همکاري‌هاي هسته‌اي صلح آميز که مشترکاً توسط  طرفين تعيين مي‌شوند، از جمله از طريق مشارکت آژانس، تعامل خواهند کرد.

گروه 1+5 پيش‏ نويس قطعنامه‏‌اي تاييد کننده‏ اين برجام را براي تصويب به شوراي امنيت ارائه خواهد کرد که تاکيد مي‌کند، انعقاد اين برجام نشانگر يک دگرگوني بنيادين در بررسي اين موضوع توسط شوراي امنيت بوده و تمايل شورا براي برقراري يک رابطه جديد با ايران را اعلام مي‌کند.

اين قطعنامه شوراي امنيت، همچنين لغو تمامي مفاد وضع شده وفق قطعنامه‌هاي قبلي شوراي امنيت از روز اجرا، ايجاد برخي محدوديت‌هاي خاص و خاتمه بررسي موضوع هسته‌اي ايران توسط شوراي امنيت سازمان ملل 10 سال پس از روز توافق برجام را مقرر خواهد کرد.

مفاد پيش بيني شده در اين برجام براي دوره‌هاي زماني مربوطه به شرحي که خواهد آمد و جزئيات آن در پيوست‌ها ذکر شده است، اجرا خواهد شد.

گروه 1+5 و ايران هر دو سال يک بار، يا در صورت نياز زودتر، به منظور بازنگري و ارزيابي پيشرفت صورت گرفته و اتخاذ تصميمات مقتضي با اجماع، در سطح وزير ديدار خواهند کرد.

ايران و گروه 1+5 اقدامات داوطلبانه زير را در چارچوب زماني که جزئيات آن در اين برجام و پيوست‌هاي آن تشريح شده است، اتخاذ خواهند کرد:

هسته‌اي

الف- غني‏‌سازي، تحقيق و توسعه غني‏‌سازي، ذخاير

طرح بلندمدت ايران شامل برخي محدوديت‏‌هاي مورد توافق در مورد همه‏ فعاليت‏‌هاي غني‏ سازي اورانيوم و فعاليت‌هاي مرتبط با غني‏ سازي اورانيوم، از جمله برخي محدوديت‌هاي مشخص در برخي فعاليت‌هاي خاص تحقيق و توسعه، براي هشت سال نخست و به دنبال آن، با يک ضرباهنگ معقول، تکامل تدريجي به سمت مرحله‏ بعدي فعاليت‏‌هاي غني‏ سازي‏ ايران براي اهداف منحصراً صلح‏ آميز، به نحو موصوف در پيوست 1 خواهد بود.

ايران به تعهد داوطلبانه خود، به نحو شرح داده شده در برنامه بلندمدت غني‏ سازي و تحقيق و توسعه غني‏ سازي خود که به عنوان بخشي از اعلاميه‏ اوليه‏ ايران براي پروتکل الحاقي ارائه خواهد شد، پايبند خواهد بود.

ايران، در 10 سال آغاز به از رده خارج کردن سانتريفيوژهاي IR-1 خود خواهد کرد. طي اين دوره، ايران ظرفيت غني‏ سازي خود در نظنز را حداکثر تا ظرفيت غني‏ سازي اورانيوم تعداد 5060 سانتريفيوژ IR-1 نصب شده نگه خواهد داشت. سانتريفيوژهاي اضافي و زيرساخت‏‌هاي غني‏ سازي مربوطه در نطنز تحت نظارت مستمر آژانس به نحو مشروح در پيوست 1 انبار خواهد شد. 

ايران تحقيق و توسعه غني‏ سازي را به شيوه‏‌اي که به انباشت اورانيوم غني‏ شده منتج نشود، ادامه خواهد داد. تحقيق و توسعه غني‏ سازي ايران با اورانيوم براي مدت 10 سال شامل صرفاً ماشين‌هاي IR-4، IR-5، IR-6 و IR-8 به نحو تشريح شده در پيوست 1 خواهد بود و ايران به نحو مشخص شده در پيوست يک در ساير فناوري‏‌هاي جداسازي ايزوتوپ براي غني‏ سازي اورانيوم وارد نخواهد شد. ايران به تست دستگاه‏‌هاي IR-6 و IR-8 ادامه خواهد داد و در ميانه سال هشتم، تست تا سي دستگاه ماشين IR-6 و IR-8 را به نحو مشخص شده در پيوست 1 آغاز خواهد کرد.

همچنان که ايران سانتريفيوژهاي IR-1 را از رده خارج مي‌کند، به جز نحوه مندرج در پيوست 1 اقدام به ساخت يا سرهم کردن سانتريفيوژ نخواهد کرد و سانتريفيوژهاي از کار افتاده را با نوع مشابه جايگزين خواهد کرد. ايران توليد دستگاه‏‌هاي سانتريفيوژ پيشرفته را صرفاً براي فعاليت‌هاي مشخص شده در اين برجام صورت خواهد داد. از پايان سال هشتم و به نحو مندرج در پيوست 1، ايران آغاز به ساخت تعداد مورد توافقي از دستگاه‌هاي سانتريفيوژ IR-6 و IR-8 بدون روتورز کرده و تمامي دستگاه‌هاي توليد شده را در نطنز، تا زماني که بر اساس برنامه بلندمدت ايران مورد نياز واقع شوند، تحت نظارت مستمر آژانس انبار خواهد کرد.

ايران بر اساس برنامه بلندمدت خود، براي 15 سال، فعاليت‌هاي مرتبط با غني‏ سازي اورانيوم، از جمله تحقيق و توسعه‏ تحت نظارت پادماني خود را صرفاً در تاسيسات غني‏ سازي نطنز انجام خواهد داد، سطح غني‏ سازي اورانيوم خود را تا سقف 67/3 درصد نگه خواهد داشت، و در فردو، از هرگونه غني‏ سازي اورانيوم و تحقيق و توسعه غني‏ سازي اورانيوم و از نگاهداري هرگونه مواد شکافت‏ پذير خودداري خواهد ورزيد. 

ايران تأسيسات فردو را به يک مرکز هسته‌اي، فيزيک و فنآوري تبديل خواهد کرد. همکاري بين‏‌المللي از جمله به شکل سرمايه‏ گذاري‏‌هاي مشترک علمي در حوزه‏‌هاي تحقيقاتي مورد توافق ايجاد خواهد شد. 1044 ماشين IR-1 در قالب 6 آبشار در يک بال در تاسيسات فردو باقي خواهد ماند. دو عدد از اين آبشارها به همراه زيرساخت هاي مربوطه بدون اورانيوم به چرخش ادامه خواهد داد و  از جمله از طريق اصلاح مقتضي زيرساخت‏‌ها، براي توليد ايزوتوپ‏‌هاي پايدار منتقل خواهد شد. چهار آبشار ديگر به همراه کليه‏ زيرساخت‏‌هاي مربوطه به صورت ساکن باقي خواهند ماند. کليه سانتريفيوژهاي ديگر و زيرساخت‏‌هاي مرتبط با غني‏ سازي جمع‏ آوري و تحت نظارت مستمر آژانس به نحو مشخص شده در پيوست 1 انبار خواهد شد.

طي اين مدت پانزده سال و همچنان که ايران به طور تدريجي به سمت رسيدن به استانداردهاي بين‏‌المللي کيفيت براي سوخت توليدي در ايران حرکت مي‏‌کند، ذخاير اورانيوم خود را به 300 کيلوگرم هگزافلورايد اورانيوم غني شده تا 67/3 درصد يا معادل آن در ساير اشکال شيميايي محدود خواهد کرد. مقادير اضافه بر اين ميزان بر اساس قيمت‏‌هاي بين‏‌المللي و در عوض دريافت هگزافلواريد اورانيوم طبيعي تحويل داده شده به ايران، به فروش رسيده و به خريدار بين‏‌المللي تحويل داده خواهد شد، يا به سطح اورانيوم طبيعي‌ رقيق خواهد شد. اورانيوم غني شده موجود در مجتمع‌هاي سوخت توليد شده از روسيه يا ساير منابع، براي استفاده در راکتورهاي هسته‌اي ايران، اگر شرايط مندرج در پيوست 1 را دارا باشد، در زمره اين 300 کيلوگرم ذخيره UF6 فوق الذکر محاسبه نخواهد شد. کميسيون مشترک از کمک به ايران، از جمله به نحو مقتضي از طريق همکاري‌هاي فني آژانس، حمايت خواهد کرد تا سوخت هسته‌اي توليد شده توسط ايران حائز استانداردهاي کيفي بين‏‌المللي شود. کليه اکسيد اورانيوم باقي مانده غني شده بين 5 تا 20 درصد به منظور استفاده در راکتور تحقيقاتي تهران به سوخت تبديل خواهد شد. هر گونه سوخت اضافي مورد نياز راکتور تحقيقاتي تهران، با نرخ بازارهاي بين‏‌المللي در دسترس ايران قرار خواهد گرفت.

ب- اراک، آب سنگين، باز-فرآوري

ايران مبادرت به باز طراحي و بازساخت يک راکتور تحقيقاتي آب سنگين مدرنيزه شده در اراک بر اساس طراحي اوليه مورد توافق و در قالب يک همکاري بين‌المللي که طراحي نهايي آن را نيز تصديق خواهد کرد، که با استفاده از سوخت غني شده تا 3.67 درصد فعاليت خواهد کرد. اين راکتور تحقيقات هسته‌اي صلح آميز و توليد راديو ايزوتوپ براي مقاصد پزشکي و صنعتي را پشتيباني خواهد کرد. راکتور باز-طراحي شده و بازسازي شده اراک پلوتونيوم در سطح تسليحاتي توليد نخواهد کرد. کليه فعاليت‌ها براي باز طراحي و ساخت مجتمع‌هاي سوخت براي راکتور باز طراحي شده، بجز براي نخستين بارگذاري سوخت، در ايران انجام خواهد گرفت. همه سوخت مصرف شده در اراک براي دوره‏ عمر راکتور به خارج از ايران منتقل خواهد شد. اين مشارکت بين‏‌المللي مشتمل بر کشورهاي مشارکت کننده‏ گروه 1+5، ايران و ساير کشورهايي که طرفين ممکن است مشترکاً تعيين کنند، خواهد بود. ايران به عنوان مالک و مدير پروژه، نقش راهبري را ايفا خواهد کرد و گروه 1+5 و ايران قبل از روز اجراي توافق، يک سند رسمي که مسئوليت‌هايي که اعضاي 1+5 بر عهده خواهند گرفت را مشخص خواهد کرد، منعقد مي‌کند.

ايران برنامه دارد که با همکاري گسترده‏‌تر بين‏‌المللي شامل تضمين عرضه سوخت، همگام با روندهاي پيشرفت فنآوري بين‏‌المللي در اتکاء بر آب سبک براي راکتورهاي تحقيقاتي و توليد برق آينده خود، حرکت کند.

به مدت 15 سال، راکتور آب سنگين ديگر يا انباشت آب سنگين در ايران نخواهد بود. همه آب سنگين اضافي براي صادرات در بازارهاي بين‏‌المللي عرضه خواهد شد.

ايران قصد دارد همه سوخت مصرف شده کليه راکتورهاي هسته‌اي تحقيقاتي و قدرتي فعلي و آينده خود را براي پسمانداري يا اقدامات بعدي، آنگونه که در قراردادهايي که به نحو صحيح با طرف دريافت کننده منعقد خواهد شد، از کشور خارج کند.

به جز فعاليت‌هاي جداسازي با هدف توليد راديوايزوتوپ‌هاي پزشکي و صنعتي از نمونه‏‌هاي تابش‏ ديده‏ اورانيوم غني‏ شده، ايران به مدت 15 سال وارد بازفرآوري يا ساخت تاسيسات قادر به بازفرآوري سوخت مصرفي، يا فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه‏ بازفرآوري که منتج به ايجاد قابليت بازفرآوري سوخت مصرفي شود، نشده و پس از اين مدت نيز قصد چنين کاري را ندارد.

ج. شفافيت و اقدامات اعتمادساز

ايران، منطبق با  اختيارات مربوطه‏ رئيس جمهور و مجلس (پارلمان)، وفق ماده 17 (ب) پروتکل الحاقي به موافقتنامه جامع پادمان خود، اين پروتکل را به صورت موقتي اجراء و اقدام به تصويب آن در چارچوب زماني پيش بيني شده در پيوست 5 کرده، و کد 1/3 اصلاحي ترتيبات فرعي بر موافقتنامه پادمان خود را به طور کامل اجرا خواهد کرد.

ايران «نقشه راه براي رفع ابهام از مسائل مورد اختلاف حال و گذشته» مورد توافق با آژانس، شامل ترتيباتي براي پرداختن به مسائل مورد نگراني حال و گذشته‏ مربوط به برنامه هسته‌اي‏ ايران مندرج در ضميمه گزارش مورخ 8 نوامبر 2011 آژانس (GOV/2011/65)، را کاملاً اجرا خواهد کرد. اجراي کامل فعاليت‌هايي که ايران بر اساس اين نقشه راه برعهده مي‌گيرد تا 15 اکتبر 2015 تکميل خواهد شد و متعاقباً مديرکل تا 15 دسامبر 2015 ارزيابي نهايي خود پيرامون حل و فصل تمامي مسائل اختلافي باقي مانده‏ گذشته و حال را به شوراي حکام ارائه خواهد کرد و فارغ از صلاحيت شوراي حکام، کشورهاي 1+5 به عنوان اعضاي شوراي حکام قطعنامه‌اي را براي اتخاذ اقدامات لازم، با هدف بسته شدن اين موضوع، به شوراي حکام ارائه خواهند کرد.

ايران به آژانس اجازه خواهد داد که بر اجراي اقدامات داوطلبانه فوق الذکر براي دوره‌هاي زماني مربوطه و نيز اجراي تدابير شفافيت ساز به شرح مندرج در اين برجام و پيوست‌هاي آن نظارت کند. اين اقدامات شامل: حضور بلندمدت آژانس در ايران؛ نظارت آژانس بر کنسانتره سنگ معدن اورانيوم توليدي توسط ايران در همه کارخانه‌هاي تغليظ سنگ معدن اورانيوم به مدت 25 سال؛ نظارت و مراقبت در مورد روتورزها و بيلوزهاي سانتريفيوژ به مدت 20 سال؛ استفاده از فنآوري‌هاي مدرن تائيد شده و گواهي شده توسط آژانس از جمله دستگاه سنجش ميزان غني‏ سازي به صورت مستقيم و مهر و موم‌هاي الکترونيک و يک سازوکار قابل اتکا براي اطمينان از رفع سريع نگراني‌هاي آژانس در زمينه دسترسي به مدت 15 سال، به شرح مندرج در پيوست 1.

ايران به فعاليت‌هايي که به توسعه تجهيزات انفجاري هسته‌اي مي‌تواند منجر شود، شامل فعاليت‌هاي متالورژي اورانيوم و پلوتونيوم به نحو مشخص شده در پيوست 1، از جمله در سطح تحقيق و توسعه، مبادرت نخواهد کرد.

ايران با کانال خريدي که جزئيات آن در اين برجام، به شرح مندرج در پيوست 5، آمده و مورد تاييد قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل خواهد بود همکاري کرده و مطابق آن عمل خواهد کرد.

تحريم‌ها

قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد که برجام را تاييد خواهد کرد، تمام مفاد قطعنامه‌هاي قبلي شوراي امنيت در خصوص موضوع هسته‌اي ايران- 1696 (2006)، 1737 (2006)، 1747 (2007)، 1803 (2008)، 1835 (2008)، 1929 (2010) و 2224 (2015) را همزمان با اجراي اقداماتِ توافق شده‏ مرتبط با هسته‌اي توسط ايران، راستي‏ آزمايي شده‏ توسط آژانس، به نحو مشخص شده در پيوست 5 لغو خواهد کرد و محدوديت‌هاي خاصي را به نحو مشخص شده در پيوست 2 برقرار خواهد کرد؛[1]

اتحاديه اروپايي همه مفاد «مقررات اتحاديه اروپايي» را، آنگونه که موخراً اصلاح شده است، که کليه تحريم‌هاي اقتصادي و مالي مرتبط با هسته‌اي را اجرايي مي‌سازد، از جمله فهرست افراد مشخص شده‏ مربوطه، همزمان با اجراي اقداماتِ توافق شده‏ مرتبط با هسته‌اي توسط ايران، به نحو مشخص شده در پيوست 5، که توسط آژانس راستي آزمايي شده باشد، لغو خواهد کرد، و (اين لغو) شامل تمامي تحريم‌ها و تدابير محدود کننده در حوزه‌هاي زير، که در پيوست 2 تشريح شده، خواهد بود:

الف- نقل و انتقالات مالي بين اشخاص و نهادهاي اروپايي، از جمله موسسات مالي و اشخاص و نهادهاي ايراني از جمله موسسات مالي؛

ب- فعاليت‌هاي بانکي، شامل ايجاد روابط کارگزاري بانکي جديد و افتتاح شعب و بانک‌هاي تابعه بانک‌هاي ايراني در قلمرو کشورهاي عضو اتحاديه؛

ج- ارائه خدمات بيمه و بيمه اتکايي؛

د- ارائه خدمات پيام رساني مالي (از جمله سوئيفت) براي افراد و اشخاص حقوقي نامبرده شده در الحاقيه‏ 1 پيوست 2 شامل بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران و موسسات مالي ايراني؛

ه- حمايت مالي از تجارت با ايران (اعتبارات صادراتي، تضامين، يا بيمه)؛

و- تعهد به پرداخت وام‌هاي بلاعوض، خدمات مالي و وام‌هاي ترجيحي به دولت ايران؛

ز- معاملات راجع به اوراق مشارکت دولت ايران و اوراق تضمين شده توسط دولت؛

ح- واردات و حمل نفت، فراورده‌هاي نفتي، گاز و فرآورده‌هاي پتروشيمي ايراني؛                                            

ط- صادرات تجهيزات يا تکنولوژي کليدي براي بخش‌هاي نفت، گاز و پتروشيمي؛

ي- سرمايه گذاري در حوزه‌هاي نفت و گاز و پتروشيمي؛

ک- صادرات تجهيزات و تکنولوژي کليدي صنايع دريايي؛

ل- طراحي و ساخت کشتي‌هاي باري و تانکرهاي نفتي؛

م- ارائه خدمات پرچم و تعيين وضعيت (classification)؛

ن- دسترسي به فرودگاه‌هاي اتحاديه اروپايي براي هواپيماهاي باري ايراني؛

س- صادرات طلا، فلزات گرانب‌ها و الماس؛

ع- تحويل مسکوکات و اسکناس ايراني؛

ف- صادرات گرافيت، فلزات خام و نيمه ساخته مانند آلومينيوم و فولاد و صادرات نرم افزار براي يکپارچه سازي فرآيندهاي صنعتي؛

ذ- لغو فهرست اشخاص حقيقي، حقوقي و نهادها (مسدود شدن اموال و ممنوعيت ويزا) مذکور در الحاقيه يک پيوست شماره 2 و؛

ق- خدمات تبعي براي هر يک از گروه‌هاي فوق.

اتحاديه اروپايي 8 سال پس از روز توافق برجام يا زماني که آژانس به نتيجه‏ گيري گسترده‏‌تر رسيده باشد که تمام مواد هسته‌اي در ايران در فعاليت‌هاي صلح آميز باقي مي‌ماند، هرکدام که زودتر حاصل شود، تمامي مفاد «مقررات اتحاديه اروپايي» را که تحريم‌هاي مرتبط با عدم اشاعه را اجرايي مي‌سازد، از جمله فهرست‌هاي اسامي، لغو خواهد کرد.

ايالات متحده منطبق با اين برجام اعمال تحريم‌هاي مشخص شده در پيوست 2 را با اثربخشي همزمان با اجراي اقداماتِ توافق شده‏ مرتبط با هسته‏‌اي توسط ايران به نحو مشخص شده در پيوست 5، که توسط آژانس راستي آزمايي شده باشد، متوقف ساخته و به اين توقف ادامه خواهد داد. اين تحريم‌ها شامل حوزه‌هاي زير، به نحوي که در پيوست دو تشريح شده مي‌شود:

الف. معاملات مالي و بانکي با بانک‌ها و موسسات مالي ايراني مشخص شده در پيوست 2، از جمله بانک مرکزي ايران و افراد و موجوديت‌هايي که به عنوان دولت ايران در فهرست Specially Designated National and Blocked Person مشخص شده‌اند، به نحوي که در الحاقيه 3 پيوست 2 آمده است (شامل افتتاح و نگهداري حساب‌هاي واسطه نزد موسسات مالي غيرآمريکايي، سرمايه‏ گذاري، خريد و فروش ارز و افتتاح اعتبارات اسنادي)؛

ب. معاملات به ريال ايران؛

ج. ارائه اسکناس دلار آمريکايي به دولت ايران؛

د. محدوديت‏‌هاي تجارت دوجانبه بر درآمدهاي ايران در خارج از کشور شامل محدوديت‌ها بر نقل و انتقال درآمدها؛

ه.  خريد، پذيره نويسي يا تسهيل معاملات راجع به ديون حاکميتي ايران شامل اوراق قرضه دولتي؛

و. خدمات پيام رساني مالي به بانک مرکزي ايران و موسسات مالي ايراني به نحو مندرج در الحاقيه شماره 3 پيوست 2؛

ز. خدمات بيمه‌اي يا بيمه اتکائي؛

ح. (توقف) تلاش براي کاهش فروش نفت ايران؛

ط. سرمايه گذاري شامل مشارکت در سرمايه گذاري‌هاي مشترک، کالا، خدمات، اطلاعات، فناوري و دانش و کمک فني براي بخش‌هاي نفت، گاز و پتروشيمي؛

ي. خريد، تحصيل، فروش، حمل و نقل يا بازاريابي نفت، محصولات پتروشيمي يا گاز طبيعي از ايران؛

ک. صادرات، فروش يا عرضه فراورده‌هاي نفتي تصفيه شده و فراورده‌هاي پتروشيمي به ايران؛

ل. معاملات در حوزه انرژي ايران؛

م. معاملات با بخش‌هاي کشتيراني و کشتي سازي و عاملان بنادر ايران؛

ن. خريد و فروش طلا و ساير فلزات گرانبها؛

س. خريد و فروش گرافيت، فلزات خام يا نيمه ساخته مانند آلومينيوم، فولاد، زغال سنگ و نرم افزار براي يکپارچه سازي فرآيندهاي صنعتي؛

ع. فروش، عرضه يا انتقال کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش خودروسازي ايران؛

ف. تحريم‌هاي راجع به خدمات تبعي در مورد هر يک از گروه‌هاي فوق؛

ذ. برداشتن نام افراد و اشخاص حقيقي و حقوقي به شرح مندرج در الحاقيه 3 پيوست 2 از فهرست SDN؛ يا ليست اشخاص تحريمي غيرSDN؛

ق. لغو دستورات اجرايي 13574، 13590، 13622، و 13645 و بخش‌هاي 5 تا 7 و 15 دستورالعمل اجرايي 13628؛

ايالات متحده، به نحو مشخص شده در پيوست 2 و منطبق با پيوست 5، اجازه فروش هواپيماهاي مسافري و قطعات و خدمات مربوطه به ايران؛ مجوز اينکه اشخاص غيرآمريکايي که در مالکيت يا کنترل اشخاص آمريکايي هستند، به نحو منطبق با اين برجام با ايران مشارکت کنند و مجوز واردات فرش و مواد غذايي از مبدا ايران به آمريکا را صادر خواهد کرد. 

هشت سال پس از روز توافق، يا در زماني که آژانس به نتيجه گيري گسترده‌تر خود مبني بر اينکه مواد هسته‌اي در ايران در فعاليت‌هاي صلح آميز باقي مي‌ماند، هرکدام که زودتر باشد، ايالات متحده اقدام قانوني مقتضي را براي لغو، يا تغيير به منظور اجرايي کردن لغو تحريم‌هاي مشخص شده در پيوست 2 در خصوص دستيابي به اقلام و خدمات مرتبط با هسته‌اي براي فعاليت‌هاي هسته‌اي مندرج در اين برجام، منطبق با رويکرد ايالات متحده نسبت به ساير دولت‌هاي غيردارنده‏ سلاح هسته‌اي تحت معاهده عدم اشاعه پي خواهد گرفت.

اتحاديه اروپايي، کشورهاي آلمان، انگليس و فرانسه و نيز ايالات متحده فهرست کامل و جامعي از تحريم‌ها يا اقدامات محدوديت ساز مرتبط با هسته‏‌اي را مشخص مي‏‌کنند و آنها را منطبق با پيوست 5 لغو خواهند کرد. پيوست 2 همچنين اثرات لغو تحريم‌ها را از زمان «روز اجرا» مشخص خواهد کرد. چنانچه در هر زماني پس از روز اجرا ايران بر اين اعتقاد باشد که هر تحريم يا اقدام محدوديت‏ ساز مرتبط با هسته‌اي ديگري از يک عضو 1+5 در حال ممانعت از اجراي کامل لغو تحريم‌ها به نحو تشريح شده در اين برجام است، عضو ذيربط برجام با هدف فيصله موضوع با ايران مشورت خواهد کرد و چنانچه توافق داشته باشند که لغو اين تحريم يا اقدام محدوديت‏ ساز مناسب مي‏‌باشد، عضو مربوطه‏ برجام اقدام مقتضي را به عمل خواهد آورد. در صورتي که قادر به فيصله اين موضوع نباشند، ايران يا هر عضو گروه 1+5 مي‌توانند موضوع را به کميسيون مشترک ارجاع کنند.

چنانچه قانوني در سطح ايالتي يا محلي در ايالات متحده مانع از اجراي لغو تحريم‏‌هاي مشخص شده در اين برجام شود، ايالات متحده، با در نظر گرفتن تمامي اختيارات موجود، گام‌هاي مقتضي را به منظور تحقق اجراي مزبور اتخاذ خواهد کرد. ايالات متحده به طور فعال، مقامات در سطح ايالتي يا محلي را تشويق خواهد کرد که تغييرات در سياست ايالات متحده منعکس شده در لغو تحريم‏‌هاي وفق اين برجام را در نظر داشته و از اقداماتي که با اين تغيير در سياست همخواني ندارد، خودداري کنند.

 اتحاديه اروپايي از بازگرداندن يا تحميل مجدد تحريم‌هايي که اجراي آنها را وفق اين برجام لغو کرده است، خودداري مي‌کند، فارغ از فرآيند حل و فصل اختلافات پيش بيني شده در اين برجام. هيچگونه تحريم جديد هسته‌اي شوراي امنيت و هيچگونه تحريم جديد اتحاديه اروپايي وجود نخواهد داشت. ايالات متحده، با حسن نيت، نهايت تلاش خود را براي دوام اين برجام و پيشگيري از ايجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ايران از لغو تحريم‌هاي مشخص شده در پيوست دو به عمل خواهد آورد. دولت ايالات متحده، در چارچوب اختيارات قانوني رئيس جمهور و کنگره، از بازگرداندن يا تحميل مجدد تحريم‌هاي مشخص شده در پيوست 2 که اعمال آنها را وفق اين برجام متوقف کرده است، خودداري مي‏‌کند، فارغ از فرآيند حل و فصل اختلافات پيش بيني شده در اين برجام. دولت ايالات متحده، در چارچوب اختيارات قانوني رئيس جمهور و کنگره، از اعمال تحريم‌هاي جديد مرتبط با هسته‌اي خودداري خواهد کرد. ايران اعلام کرده است که تحميل چنين تحريم‌هاي جديد مرتبط با هسته‌اي را به منزله مبنايي براي توقف کلي يا جزئي اجراي تعهدات خود وفق اين برجام، تلقي خواهد کرد.

گروه 1+5 به منظور تضمين شفافيت و کارآمدي در ارتباط با لغو تحريم‌ها وفق اين برجام، تدابير اداري و آئين نامه‌هاي اجرايي کافي را تمهيد خواهند کرد. اتحاديه اروپايي و دولتهاي عضو و همچنين ايالات متحده دستورالعمل‌هاي مرتبط را صادر خواهند کرد و در خصوص جزئيات تحريم‌ها يا اقدامات محدوديت سازي که به موجب اين برجام لغو شده‌اند، بيانيه‌هايي را که در دسترس عموم باشد، منتشر خواهند کرد. اتحاديه اروپايي و دولت‌هاي عضو و ايالات متحده متعهد هستند که در خصوص محتواي اين دستورالعمل‌ها يا بيانيه‌ها با ايران به صورت منظم و بنا به اقتضاء مشورت کنند.

گروه 1+5 و ايران متعهد هستند که اين برجام را با حسن نيت و در فضايي سازنده، بر مبناي احترام متقابل اجرا کنند و از هرگونه اقدام مغاير با نص، روح و نيت اين برجام که اجراي موفقيت آميز آن را مختل سازد، خودداري کنند. مقامات ارشد دولتي در گروه 1+5 و ايران تمام تلاش خود را براي اجراي موفقيت آميز اين برجام، از جمله در بيانات عمومي خود، به کار خواهند بست.[2] گروه 1+5 کليه اقدامات لازم را براي لغو تحريم‌ها به نحو مقتضي به عمل خواهند آورد و از تحميل مقررات آئين نامه‌اي استثنائي يا تبعيض آميز و الزامات شکلي به جاي تحريم‌ها و اقدامات محدوديت‏ ساز تحت پوشش اين برجام، خودداري مي‌ورزند.

اتحاديه اروپايي و دولت‌هاي عضو و همچنين ايالات متحده، منطبق با قوانين خود، از هرگونه سياست با هدف خاص تاثيرگذاري خصمانه و مستقيم بر عادي سازي تجارت و روابط اقتصادي با ايران، در تعارض با تعهدات‏شان مبني بر عدم اخلال در اجراي موفقيت‏ آميز اين برجام خودداري خواهند کرد.

گروه 1+5 هيچ تحريم يا اقدام محدوديت‏ سازي را نسبت به افراد و يا نهادها به دليل مبادرت به فعاليت‏‌هايي که مشمول لغو تحريم‌هاي مندرج در اين برجام شده است، اعمال نخواهند کرد. مشروط بر اينکه اين فعاليت‏ها با ساير قوانين و مقررات جاري گروه 1+5 منطبق باشد. به دنبال لغو تحريم‌ها وفق اين برجام به نحو مشخص شده در پيوست 2، تحقيقات در دست رسيدگي در خصوص نقض‌هاي احتمالي تحريم ها و يا اقدامات محدوديت ساز مي‌تواند طبق قوانين ملي مربوطه مورد بازبيني واقع شود.

منطبق با زمان بندي مشخص شده در پيوست 5، اتحاديه اروپايي و دولتهاي عضو آن اجراي اقدامات قابل اعمال نسبت به افراد و نهادهاي فهرست شده، از جمله بانک مرکزي ايران و ساير بانک‌ها و موسسات مالي ايراني را به نحو تفصيل يافته در پيوست 2 و ملحقات آن لغو خواهد کرد. منطبق با زمان بندي تعيين شده در پيوست 5، ايالات متحده برخي نهادها و افراد موردنظر را از فهرست SDN و برخي نهادها و افراد مورد نظر را از فهرست Foreign Sanctions Evaders خارج خواهد کرد که تفصيل آن در پيوست 2 و ملحقات آن آمده است.

اتحاديه اروپايي و کشورهاي گروه 1+5 و شرکاي بين‏‌المللي با ايران در پروژه‌هاي مشترک در زمينه فن آوري هسته‌اي صلح آميز از جمله نيروگاه هسته‌اي، راکتورهاي تحقيقاتي، توليد سوخت، تحقيق و توسعه پيشرفته مشترک مورد توافق همانند گداخت هسته‌اي، ايجاد مرکز پزشکي هسته‌اي منطقه‌اي با فن آوري‌هاي پيشرفته روز، آموزش افراد، ايمني و امنيت هسته‌اي، و حفاظت محيط زيستي، به نحو مندرج در پيوست 3، از جمله از طريق پروژه‌هاي همکاري فني آژانس، تعامل خواهند کرد. آنان تدابير لازم براي اجراي اين پروژه‌ها را به نحو مقتضي اتخاذ خواهند کرد.

گروه 1+5 و ايران در خصوص گام‌هاي لازم براي تضمين دسترسي ايران در حوزه‌هاي تجارت، فن آوري، مالي و انرژي توافق خواهند کرد. اتحاديه اروپايي حوزه‌هاي ممکن براي همکاري بين اتحاديه اروپايي، دولت‌هاي عضو و ايران را بررسي بيشتر خواهد کرد، و در اين چارچوب بهره گيري از ابزارهاي ممکن همانند اعتبارات صادراتي به منظور تسهيل تجارت، تامين اعتبار پروژه‌ها و سرمايه گذاري در ايران را بررسي خواهد کرد.

برنامه اجرايي

ايران و گروه 5+1 تعهدات خود وفق برجام را بر اساس توالي مشخص شده در پيوست 5 اجرا خواهند کرد. نقاط عمده براي اجرا به شرح زير مي‌باشد:

الف. روز نهايي شدن، تاريخي است که در آن مذاکرات اين برجام بين گروه 5+1 و ايران جمع‏ بندي شده، و بي درنگ به دنبال آن، قطعنامه‏‌اي که اين برجام را تاييد مي‌کند به شوراي امنيت سازمان ملل براي تصويب بدون تأخير تسليم خواهد شد.

ب. روز توافق، نود روز پس از تاييد اين برجام توسط شوراي امنيت سازمان ملل متحد، يا تاريخ مقدمي که با رضايت متقابل اعضاي برجام تعيين شود خواهد بود که در آن، اين برجام و تعهدات مندرج اين برجام از تاثير برخوردار خواهند شد. از اين روز، اعضاي برجام آغاز به فراهم آوردن ترتيبات و تمهيدات لازم براي اجراي تعهدات خود وفق برجام خواهند کرد.

ج. روز اجرا، زماني است که در آن، همزمان با گزارش آژانس مبني بر راستي آزمايي اجراي تدابير مرتبط با هسته‌اي ايران به نحو مندرج در بخش‌هاي 14.1 تا 14.12 پيوست 5، اتحاديه اروپايي و ايالات متحده به ترتيب اقدامات مشروحه در بخش‌هاي 15 و 16 پيوست 5 را انجام داده و منطبق با قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل، اقدامات شرح داده شده در بخش 17 پيوست 5 در سطح سازمان ملل متحد انجام مي‌شود.

د. روز انتقالي، هشت سال پس از روز توافق خواهد بود، يا تاريخي که مديرکل آژانس گزارشي ارائه کند دال بر اينکه آژانس به نتيجه گيري گسترده‌تر خود مبني بر اينکه تمام مواد هسته‌اي در ايران در فعاليت‌هاي صلح آميز باقي مي‌ماند، هرکدام زودتر باشد. در آن روز، اتحاديه اروپايي و ايالات متحده به ترتيب اقدامات مشروحه در بخش‌هاي 20 و 21 پيوست 5 را انجام داده و منطبق با قطعنامه شوراي امنيت، اقدامات شرح داده شده در بخش 22 پيوست 5 در سطح سازمان ملل متحد صورت خواهد پذيرفت و ايران، منطبق با اختيارات قانوني رئيس جمهور و مجلس، تصويب پروتکل الحاقي را پيگيري خواهد کرد.

ه. روز خاتمه قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد، روزي است که در آن، قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد که اين برجام را تاييد مي‌کند، منطبق با شرايط خود خاتمه مي‌يابد، که اين روز 10 سال از زمان روز توافق خواهد بود، مشروط به اينکه مفاد قطعنامه‌هاي قبلي بازگردانده نشده باشد. در آن روز، اتحاديه اروپايي اقدامات شرح داده شده در بخش 25 پيوست 5 را به انجام مي‌رساند.

35. توالي و نقاط عمده درج شده در بالا و در پيوست 5، فارغ از مدت ذکر شده در اين برجام براي تعهدات برجام مي‌باشد.   

ساز و کار حل و فصل اختلافات

36.  چنانچه ايران معتقد باشد که هر يک يا کليه گروه 1+5 تعهدات خود را رعايت نکرده‌اند، ايران مي‌تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کميسيون مشترک ارجاع کند؛ به همين ترتيب، چنانچه هر يک از اعضاي گروه 1+5 معتقد باشد که ايران تعهدات خود را رعايت نکرده است، هر يک از دولت‌هاي گروه 1+5 مي‌تواند اقدام مشابه به عمل آورد.

کميسيون مشترک 15 روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فيصله دهد، مگر اينکه اين زمان با اجماع تمديد شود. متعاقب بررسي کميسيون مشترک، چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پايبندي فيصله نيافته است، مي‌تواند موضوع را به وزيران امور خارجه ارجاع دهد. وزيران 15 روز خواهند داشت تا موضوع را فيصله دهند، مگر اينکه اين زمان با اجماع تمديد شود.

پس از بررسي کميسيون مشترک – همزمان با (يا به جاي) بررسي در سطح وزيران – خواه عضو شاکي يا عضوي که اجراي تکاليفش موضوع بوده است، مي‌تواند درخواست کند که موضوع توسط يک هيأت مشورتي که متشکل از سه عضو خواهد بود (يکي از سوي هر يک از طرف‌هاي درگير در اختلاف و طرف سوم مستقل) بررسي شود.

هيأت مشورتي مي‌بايست نظريه غيرالزام آوري را در خصوص موضوع پايبندي ظرف 15 روز ارائه کند. چنانچه، متعاقب اين فرايند 30 روزه موضوع فيصله نيابد، کميسيون مشترک در کمتر از 5 روز نظريه هيأت مشورتي را با هدف فيصله موضوع بررسي خواهد کرد. چنانچه موضوع کماکان به نحو مورد رضايت طرف شاکي فيصله نيافته باشد و چنانچه طرف شاکي معتقد باشد که موضوع، مصداق «عدم پايبندي اساسي» مي‌باشد، آنگاه آن طرف مي‌تواند موضوع فيصله نيافته را به عنوان مبناي توقف کلي و يا جزئي اجراي تعهداتش وفق برجام قلمداد کرده و يا به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ابلاغ کند که معتقد است موضوع مصداق «عدم پايبندي اساسي» بشمار مي‌آيد.

37. متعاقب دريافت ابلاغ طرف شاکي، به نحو مشروح در فوق، به همراه توضيحي از تلاش‌هاي توام با حسن نيت آن طرف براي طي فرايند حل و فصل اختلاف پيش بيني شده در برجام، شوراي امنيت سازمان ملل متحد مي‌بايست منطبق با رويه‌هاي خود در خصوص قطعنامه‌اي براي تداوم لغو تحريم‌ها راي گيري کند. چنانچه قطعنامه فوق الذکر ظرف 30 روز از تاريخ ابلاغ به تصويب نرسد، سپس مفاد قطعنامه‌هاي سابق شوراي امنيت سازمان ملل متحد مجدداً اعمال خواهند شد، مگر اينکه شوراي امنيت سازمان ملل متحد به نحو ديگري تصميم گيري کند. در چنين صورتي، اين مفاد در خصوص قراردادهايي که بين هر طرف و ايران يا افراد و نهادهاي ايراني قبل از تاريخ اعمال آنها امضا شده باشد، داراي اثر عطف به ما سبق ندارد مشروط به اين که فعاليت‌هاي صورت گرفته وفق اجراي اين قراردادها منطبق با اين برجام و قطعنامه‌هاي قبلي و فعلي شوراي امنيت باشد. شوراي امنيت سازمان ملل متحد، با ابراز نيت خود براي تصميم‏ گيري مبتني بر ممانعت از اجراي دوباره و خودکار تدابير در صورتي که ظرف اين مدت موضوعي که موجب ابلاغ فوق شده است حل و فصل شده باشد، ديدگاه‌هاي طرف‌هاي اختلاف و هرگونه نظريه صادره توسط هيأت مشورتي را ملحوظ خواهد داشت. ايران بيان داشته است که چنانچه تحريم‌ها جزئاً يا کلاً مجدداً اعمال شوند، ايران اين امر را به منزله زمينه‌اي براي توقف کلي يا جزئي تعهدات خود وفق اين برجام قلمداد خواهد کرد.

[2] از نظر آمريکا، منظور از مقامات ارشد دولتي، مقامات ارشد قوه مجريه هستند.

انتهاي پيام/

دریافت کد اوقات شرعی